Projekt naukowy - realizowany
Tytuł projektu: Atlas grodzisk wczesnośredniowiecznych z obszaru Polski - część II
Numer projektu: NPRH/DN/SP/496503/2021/10
Realizowany w latach: 2022 – 2027
Kierownik: prof. dr hab. Sławomir Moździoch
Przyznane środki: 747 240 zł
Dofinansowano ze środków budżetu państwa
Nazwa programu Ministra Edukacji i Nauki: Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (NPRH)
Opis Projektu
Głównym celem projektu jest cyfrowa inwentaryzacja stanowisk archeologicznych znanych z terenów Polski obejmujących dawne obszary Słowiańszczyzny Zachodniej, określanych w archiwaliach i literaturze jako grodziska i grodziska domniemane związane z okresem wczesnego średniowiecza. Ma on polegać na kompleksowej kwerendzie źródłowej wszystkich danych dotyczących obiektów zaliczonych do tej kategorii stanowisk oraz ich opracowaniu analityczno-źródłowym pod kątem historii badań, stanu zachowania, stratygrafii kulturowej, źródeł ruchomych, chronologii oraz funkcji. Wszystkie obiekty opisane zostaną także pod względem przyrodniczym, ze szczególnym uwzględnieniem ich cech geomorfologicznych i hydrograficznych. Dane te zostaną przez zespoły badaczy zanalizowane i opracowane oraz równolegle do przebiegu prac zamieszczane na portalu internetowym projektu. Ważnym celem projektu będzie również cyfrowa wizualizacja dołączona do katalogu dokumentacji graficznej. Cele naukowe, które głównie dotyczą problemu funkcji grodów wczesnośredniowiecznych Europy Środkowej były i są przedmiotem licznych konferencji naukowych i publikacji. Wyniki projektu zostaną opublikowane w serii publikacji „Wczesnośredniowieczne grodziska w Polsce”, której kolejne trzy zeszyty z wybranych obszarów, w tym Podlasia, Wielkopolski i Polski wschodniej, opracowane wg współczesnych jednostek administracyjnych (powiatów) będą służyły przede wszystkim celom naukowym, ale także konserwatorskim i celom związanym z popularyzacją historii społeczeństw lokalnych. Warto podkreślić znaczenie konserwatorskich aspektów inwentaryzacji wobec faktu, że grodziska z każdym dniem podlegają degradacji. Inwentaryzacja określi jej stopień i pozwoli wypracować strategie zaradcze. Już samo uświadomienie ich roli i konieczności ochrony społecznościom lokalnym będzie swoistym środkiem zapobiegawczym przeciwko niszczeniu przez przyrodę i człowieka. Planowane prace mają stanowić kontynuację projektu NPRH realizowanego w latach 2014-2019 w trakcie którego opublikowano 7 tomów w wersji drukowanej na łamach serii „Wczesnośredniowieczne grodziska w Polsce”: T. 1. Powiat bydgoski, T. 2. Powiat drawski, T. 3. Powiat nowosądecki, T. 4. Powiaty: bocheński, brzeski, gorlicki, myślenicki, olkuski, oświęcimski, tarnowski, T. 5. Powiat polkowicki, T. 6. Powiat nowosolski, T. 7. Powiat toruński (druk pokrył UMK) i 1 tom pokonferencyjny pt. Współczesne metody badań wczesnośredniowiecznych grodów Europy Środkowo-Wschodniej (tom pokonferencyjny został opublikowany ze środków własnych IAE PAN).
Wymienione prace są zamieszczone w wolnym dostępie na stronie internetowej projektu pod adresem: http://www.atlasgrodzisk.pl/aktualnosci.html. Efektem projektu o dużym znaczeniu społecznym będzie udostępnienie zbioru informacji o około 2000 grodzisk zaprezentowane na portalu internetowym. Będą one stanowić materiał źródłowy dla historycznych opracowań regionalnych. Ważnym celem projektu będzie również cyfrowa wizualizacja dołączonej do katalogu dokumentacji graficznej.
