Informacje o projekcie

Tytuł projektu: Halsztacka ceramika malowana z Domasławia, stan. 10/11/12, pow. wrocławski

Kierownik projektu: prof. dr hab. Bogusław Gediga

Jednostka prowadząca projekt: Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Źródło finansowania projektu: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Narodowe Centrum Nauki nr projektu N N109 202638

Kontakt:

e-mail: bge@arch.pan.wroc.pl
telefon: 071-44-16-08

Wykonawcy

Jednostki zaangażowane w projekt:

Nazwa jednostki: Instytut Archeologii i Etnologii PAN Zespół Archeologicznych Badań Ratowniczych przy Ośrodku Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza, Zakres obowiązków: analiza morfologii i zdobnictwa, analiza makroskopowa, opracowanie badań fizykochemicznych, wykonanie wizualizacji wybranych grobów z ceramiką malowaną, przygotowanie opracowania końcowego z prowadzonego projektu.
Nazwa jednostki: Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, Laboratorium Badań Dziedzictwa Kulturowego, Zakres obowiązków: merytoryczna opieka nad specjalistycznymi analizami ceramiki (opracowanie wyników uzyskanych w rezultacie kompleksowych badań jakościowego i ilościowego składu masy ceramicznej oraz identyfikacji pigmentów zastosowanych do zdobienia ceramiki), wykonanie badań z zastosowaniem spektroskopii ramanowskiej oraz wizyjnego komparatora spektralnego
Nazwa jednostki : Instytut Geologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Zakres obowiązków: badania mikroskopowe (petrografia), analiza termograwimetryczna ceramiki malowanej, rentgenowskie badania strukturalne (XRD)
Nazwa jednostki : Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Zakres obowiązków: skanowanie 3D

Osoby zaangażowane w projekt:

Imię i nazwisko: prof. dr hab. Bogusław Gediga
Zakres obowiązków: kierownik projektu

Imię i nazwisko: dr Dagmara Łaciak
Zakres obowiązków: wykonawca projektu

Imię i nazwisko: mgr Małgorzata Markiewicz
Zakres obowiązków: wykonawca projektu

Imię i nazwisko: dr Barbara Łydżba -Kopczyńska
Zakres obowiązków: wykonawca projektu

Charakterystyka

Cel główny projektu:

Opracowanie zbioru ceramiki malowanej odkrytej na halsztackim cmentarzysku w Domasławiu, gm. Kobierzyce.

Cele szczegółowe projektu:

Celem planowanego projektu badawczego jest porównanie tradycyjnych i nowoczesnych technik analiz jakościowych i ilościowych mas ceramicznych oraz pigmentów stosowanych do zdobienia naczyń. Przeprowadzona analiza porównawcza uzyskanych wyników badań analizowanej ceramiki pozwoli na ocenę przydatności zastosowanych technik badawczych a w efekcie na opracowanie efektywnej metodologii badawczej, która będzie stosowana w badaniach archeologicznych ceramiki prehistorycznej, ze szczególnym uwzględnieniem malowanej. Ustalenie receptury masy garncarskiej, barwników, miejsc pozyskiwania surowców, technik formowania naczyń malowanych wraz z przestrzenną rekonstrukcją wyglądu grobów z uwzględnieniem rozmieszczenia wyposażenia, przyczyni się do zarysowania roli ceramiki malowanej w społeczeństwie wczesnej epoki żelaza w Polsce.

Działania prowadzące do osiągnięcia celów:

analiza morfologiczna i stylistyczna ceramiki, poszerzona o wyniki uzyskane w rezultacie przeprowadzenia obrazowania 3D (wizualizacje 3D, skanowanie 3D)
badania makroskopowe
badania mikroskopowe
analiza termograwimetryczna
spektroskopia ramanowska
rentgenowskie badania strukturalne (XRD)
badania z zastosowaniem wizyjnego komparatora spektralnego

Harmonogram projektu:

Zadanie 1 (2010): Prace preparatoryjne: wyklejanie ceramiki malowanej - rekonstrukcja form. Wykonanie dokumentacji rysunkowej w ołówku i kredkami. Analiza form, zdobnictwa i technologii na podstawie obserwacji makroskopowych. Wyłonienie w jej trakcie malowanych fragmentów ceramicznych, które najlepiej nadawać się będą do zaplanowanych analiz fizykochemicznych. Sporządzenie z nich preparatów do specjalistycznych badań i oddanie do analizy.
Zadanie 2 (2011): Wykonanie dokumentacji rysunkowej w tuszu. Digitalizacja rysunków. Sporządzenie barwnych rysunków i tablic w programie do grafiki komputerowej. Analiza motywów zdobniczych (opis, rozmieszczenie, współwystępowanie). Symboliczne znaczenie halsztackiej ceramiki malowanej. Wykonanie badań fizykochemicznych malowanych fragmentów ceramicznych.
Zadanie 3 (2012): Skanowanie 3D wybranych form naczyń malowanych. Analiza i interpretacja otrzymanych wyników. Sporządzenie trójwymiarowych ilustracji wybranych grobów komorowych ze szczególnym uwzględnieniem rozmieszczenia ceramiki malowanej. Interpretacja wyników badań specjalistycznych.
Zadanie 4 (2013): Opracowanie ostatecznej wersji przeznaczonej do wydruku i przekazanie jej w formie sprawozdania.

Rezultaty:

Wykonanie zadań 1-2

Planowane rezultaty:

Opracowanie efektywnej metodologii, która będzie stosowana w badaniach archeologicznych ceramiki malowanej.

Aktualności:

Konferencje

mgr Małgorzata Markiewicz - referat i poster pt. "Trójwymiarowa przeszłość", Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 8-10.11. 2010 r. Cyfrowa przeszłość. Standardy digitalizacji dziedzictwa archeologicznego.

prof. dr hab. Bogusław Gediga - referat „Lausitzer Kultur - Verständniswandel und neue Forschungen in Polen, 24. 02. 2010 Bleiche/Burg, Spreewälder Kulturstiftung

Prof. dr hab. Bogusław Gediga - Mittel- und Ostdeutscher Verband für Altertumsforschungen e.v., 1-6.03.2010, Görlitz

dr Barbara Łydżba-Kopczyńska - referat "Badania spektroskopowe zabytków archeologicznych odkrytych w wykopaliskach w Domasławiu (Dolny Śląsk)", 8-9.12.2011, XI Konferencja, Analiza Chemiczna w Ochronie Zabytków, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

dr Dagmara Łaciak, mgr Małgorzata Markiewicz - Narodowy Zakład im. Ossolińskich we Wrocławiu, Zastosowanie metod fizykochemicznych w obszarze interdyscyplinarnych badań dziedzictwa kulturowego. Wrocław - 19.03.2012 r.,Poster: Interdyscyplinarne badania nad ceramiką malowaną z halsztackiego cmentarzyska w Domasławiu, stan. 10/11/12, gm. Kobierzyce

Odczyty

dr Dagmara Łaciak - referat pt. "Cmentarzysko ludności kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza na stanowisku Domasław 10/11/12, pow. wrocławski", 28.10.2010 r. Warszawa, Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Warsztaty:

dr D. Łaciak - Warsztaty Archeologiczne Wrocław - Rzeszów 2012. Wrocław - 23.03.2012 Śląska ceramika malowana. Dystrybucja i technologie wytwarzania.

Wystawy:

"Skarby Ziemi Kobierzyckiej" - Urząd Gminy Kobierzyce

Publikacje

B. Gediga. 2010. Śląsk - regionalna prowincja kultury halsztackiej (Schlesien - regionale Provinz der Hallstattkultur). (w:) Rola głównych centrów kulturowych w kształtowaniu oblicza kulturowego Europy Środkowej we wczesnych okresach epoki żelaza, Biskupińskie Prace Archeologiczne Nr 8, Prace Komisji Archeologicznej O/PAN we Wrocławiu Nr 18. B. Gediga i W. Piotrowski (ed.) 187-218, Biskupin -Wrocław
B. Gediga. 2010. Łużycki high life. (w:) Świat Nauki, grudzień 2010, 75-79
B. Gediga. 2010. Rytm przemian kulturowych w pradziejach na południe i północ od Bramy Morawskiej. (w:) Ecce Homo in memoriał Jan Fridrich. Ivana Fridrichová-Sýkorová (ed.) 243-260, Praha
M. Markiewicz. 2011. Cyfrowe techniki dokumentacji zabytków ruchomych na przykładzie halsztackiej ceramiki malowanej z Domasławia, gm. Kobierzyce. (w:) Digitalizacja dziedzictwa kulturowego. Wybrane zagadnienia, R. Zapłata (ed.) 158-174, Lublin http://wiedzaiedukacja.eu/archives/55353
B. Gediga. 2011. Lausitzer Kultur - Verständniswandel und neue Forschungen in Polen, Faszinosum Lausitzer Kultur. In Blick über die Grejzen: von Deutschland nach Polen und Tschechien, Heft 2 Schriftenreihe der Spreewälder Kulturstiftung Burg. 21-40, Müschen
B. Gediga. 2011. Bursztyn w grobach arystokracji wczesnej epoki żelaza (750/700-500 p. n. e.) na Śląsku, Amber in aristocratic grave from the Elary Iron Age (750/700-500 BCE) in Poland,s region of Silesia. (w:) Światowa Rada Bursztynu - Amber World Counsil. 63-70, Gdańsk