Dr Agnieszka Szczepaniak-Kroll
Ośrodek Etnologii i Antropologii Współczesności
a.szczepaniak-kroll@iaepan.edu.pl
Zainteresowania badawcze:
- Migracje na obszarze Polski i Europy, współczesne zjawisko transnacjonalizmu
-Migracje pomiędzy RFN i Polską w XX i XXI w. Niemcy w Polsce i Polacy w Niemczech: różne grupy migrantów i ich specyfika, problemy adaptacji, akulturacji, asymilacji, integracji, enkulturacji migrantów
-Zagadnienie sukcesu na emigracji
-Problem aktywności stowarzyszeniowej migrantów
-Polityka etniczna w Polsce i innych krajach UE
-Niemcy w Polsce w ubiegłych stuleciach, relacje polsko-niemieckie w życiu codziennym w XVIII-XXI w., procesy integracyjne osadników z terenu Niemiec na przestrzeni dziejów
- Poznańscy Bambrzy, rekonstrukcja historii, przyczyny i przebieg integracji i asymilacji, akulturacja, współcześni Bambrzy, renesans grupy, tożsamość jej członków
Wybrane publikacje:
Monografie:
Szczepaniak-Kroll A. (2010). Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów. Poznań: Wyd. Poznańskie.
Artykuły w czasopismach:
Szczepaniak-Kroll A. (2015). Motywacje Polaków migrujących do Berlina w latach 1980-2012 i ich tło ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Przegląd Zachodni, 4 (357), 283-304.
Szczepaniak-Kroll A., Szymoszyn A. (2016). A New Anthropological Project: Poles of Success - Between Emigration and Transnationality: New Aspects of the Polish Diaspora in Western Europe, Ethnologia Polona, 36, 273-288.
Szczepaniak-Kroll A. (2017). Dawna i współczesna rola polskiego duszpasterstwa w środowisku Polaków w Berlinie. Studia Migracyjne –Przegląd Polonijny, 1., 201-228.
Szczepaniak-Kroll A. (2018). Przeobrażenia stylów życia polskich migrantów mieszkających w Berlinie (1980-2015), Studia Migracyjne -Przegląd Polonijny,, 2 (168), 111-133.
Szczepaniak-Kroll A. (2018). Wpływ transnacjonalizacji Polaków w Berlinie na ich tożsamość. Przegląd Zachodni, 3 (368), 259-273.
Szczepaniak-Kroll A. (2018). Poznańscy Bambrzy, czyli jak zachować tożsamość przez 300 lat? Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym , 45, 2, 61-84, DOI http://dx.doi.org/10.12775/KLIO.2018.019I
Szczepaniak-Kroll A. (2018). Sukces na emigracji, czy to możliwe? Przypadek Polaków w Berlinie, Polityka Społeczna, 2019, 11/12, 28-34
Rozdziały w monografiach zbiorowych:
Szczepaniak-Kroll A. (2013). Bambrzy-mieszkańcy podpoznańskich wsi. Integracja i tożsamość (XVIII-XX w.). W: S. Sierpowski (red.), Niemcy – historia i kultura (14-23), Szreniawa: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego, ISBN 978-83-64119-16-3.
Szczepaniak-Kroll A. (2014), German Businessman in Poznań as the Example of Transnational Enviroment. In: A. Posern-Zieliński, L. Mróz (Eds), Middle Grounds, Ambiguous Frontiers and Intercultural Spaces (11-40), Poznań: Instytut im. Oskra Kolberga, ISBN 978-83-932586-1-1.
Wybrane ukończone projekty:
2000-2005 – badania do pracy doktorskiej w Niemczech na podstawie umowy dwustronnej o współpracy naukowej pomiędzy IAiE PAN i Otto-Friedrich-Universität w Bambergu.
2003-2006 – wykonawca grantu KBN 2 HO1H03524, „Współczesność i przeszłość potomków osadników z Bambergu”, pod kierownictwem prof. dr hab. Marii Paradowskiej.
Efektem prac badawczych prowadzonych w obydwu projektach była praca doktorska, opublikowana w formie monografii pt. „Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów”. Wyd. Poznańskie. Powstał również cykl artykułów:
Szczepaniak-Kroll A. (2000). Report from a Scientific Visit to Bamberg. Ethnologia Polona, 21, 131-136.
Szczepaniak-Kroll A. (2001). The Koller Family of Poznań. Ethnologia Polona, 22, 117-131.
Szczepaniak-Kroll A. (2002). Bamberska rodzina Bajerleinów – jej wkład w historię i kulturę Poznania. Etnografia Polska, 46(1-2), 163-180.
Szczepaniak-Kroll A. (2002). The Problem of Emigration from Bamberg to Poland, Russia, and Hungary in the 18th Century, Ethnologia Polona, 23, 85-112.
Szczepaniak-Kroll A. (2003). The Bayerlein Family of Bamberg and the Bajerlein Family of Poznań. Different Destinies of Two Families of Common Ancestry. Ethnologia Polona, 24, 53-75.
Szczepaniak-Kroll A. (2003). „Kiedy Poznań był niemiecki”. Życie codzienne w Poznaniu na przełomie XIX i XX w. z perspektywy niemieckiej rodziny Dittrichów. Etnografia Polska, 47(1-2), 149-169.
Szczepaniak-Kroll A. (2004). The Role of the Bambers in the Economic and Cultural Life of Poznań in the 18th Trough the 20th Centuries. Ethnologia Polona, 25, 43-65
Szczepaniak-Kroll A. (2005). Problemy adaptacji Bambrów poznańskich w XVIII w., w świetle materiałów archiwalnych. Lud, 89, 205-225.
Szczepaniak-Kroll A. (2007). German Settlers In the Villages of Great Poland In the 16th and 17th Century. Ethnologia Polona, 26, 87-107.
2009-2012 kierownik grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: „Transnarodowość w kontekście polsko-niemieckim. Niemcy w Poznaniu i Polacy w Berlinie” NN 109 2174 36.
W rezultacie grantu powstał maszynopis monografii „Polacy w Berlinie (1980–2015). Między integracją a zachowaniem tożsamości” (planowane wydanie 2019/2020 r.). Ukazał się także cykl artykułów:
Szczepaniak-Kroll A. (2010 ). Adaptacja niemieckich transmigrantów w Poznaniu. Etnografia Polska, LIV, 1-2, 131-153.
Szczepaniak-Kroll A. (2010-2011). German Transmigrants in Poznań – a specific Subject for Ethnological Study. Ethnologia Polona, 30-31, 85-97.
Szczepaniak-Kroll A. (2012). Polacy w Berlinie. Adaptacja, integracja i tożsamość. Przegląd Zachodni, 3, 195-212.
Szczepaniak-Kroll A. (2012). Polacy w Berlinie – granice i pogranicza. Etnografia Polska, 56, 1-2, 79-102.
Szczepaniak-Kroll A. (2013). Transnarodowa mobilność jako element nowego stylu życia berlińskich Polaków. Journal of Urban Ethnology, 11, 49-60.
Szczepaniak-Kroll A. (2013). Jak świat światem nie będzie Niemiec Polakowi bratem? O rewizji heterostereotypu Niemca i autostereotypu wśród Polaków migrujących do Berlina. Studia Migracyjne –Przegląd Polonijny, 4, 95-117.
Szczepaniak-Kroll A. (2014). Transkulturowość berlińskich Polaków. Journal of Urban Ethnology, 12, 175-196.
Agnieszka Szczepaniak-Kroll (2014). Skutki niemieckiej polityki dla imigrantów (1945-2013). Etnografia Polska, 58, 1-2, 71-93.
2013-2015 – wykonawca grantu pt. „Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców w Polsce”, pod kierownictwem dr hab. Jacka Schmidta (UAM Poznań); jednostka finansująca: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Konsorcjum Naukowo-Informatyczne MED. CORE i UAM
A. Szczepaniak-Kroll brała udział w realizacji części projektu, której celem było przygotowanie jednostek szkoleniowych z zakresu problematyki społeczno-kulturowej w sferze migracji, przeznaczonych do wdrażania przez edukatorów prowadzących szkolenia zawodowe w środowisku urzędników zajmujących się migracjami i migrantami.
2015-2018 – główny wykonawca w grancie „Polacy sukcesu – między emigracją a transnarodowością: nowe oblicze polskiej diaspory w Europie Zachodniej” - umowa nr. UMO-2014/13/B/HS3/04927 z dnia 02.03.2015 r.
W finale projektu przygotowywana jest trzytomowa monografia w oparciu o badania jakościowe przeprowadzone w Niemczech, Anglii, Irlandii, Szwecji i Norwegii, przez pięcioosobowy zespół etnologów z IAiE PAN w Poznaniu, Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM w Poznaniu oraz Katedry Etnologii UMK w Toruniu. Powstało także kilka artykułów (patrz punkt artykuły w czasopismach).
Nagrody i stypendia:
2013 r. Brązowy Krzyż Zasługi
Członkowstwo w organizacjach:
CeBaM- Centrum Badań Migracyjnych
PTL- Polskie Towarzystwo Ludoznawcze