• Polski
  • English
  • AA+A++
Seminaria

12 maja 2021, godz. 11.00

dr Oyungerel Tangad (IAE PAN), Mongolscy lekarze medycyny wschodniej w Polsce. Płaszczyzna komunikacji międzykulturowej

 

20 kwietnia 2021, godz 15.00

dr Maria Dębińska (IAE PAN), Transpłciowość w polskich dyskursach publicznych i demontaż kategorii płci

Tematem spotkania będą przemiany kategorii płci i transpłciowości zachodzące w polskich dyskursach eksperckich i publicznych, opisane w książce „Transpłciowość w Polsce. Wytwarzanie kategorii (Wydawnictwo IAE PAN, Warszawa 2020). Autorka zarysuje polityczne, kulturowe i metodologiczne uwarunkowania kształtujące transpłciowość jako przedmiot badań społecznych i zaprezentuje swoje podejście metodologiczne, które (za Davidem Valentine) nazywa „etnografią kategorii”, polegające na rekonstrukcji praktyk wytwarzania kategorii transpłciowości w relacjach społecznych – z których główną  i podstawową jest konstruowanie przez osoby transpłciowe narracji biograficznych. Następnie zaprezentuje analizę praktyk opowiadania o transpłciowości i tworzenia narracji biograficznych w rozmaitych społecznych kontekstach: na potrzeby diagnozy seksuologicznej, procedury sądowego uzgodnienia płci oraz na własnych warunkach, w ramach tworzonej przez środowisko osób transpłciowych kontrpubliczności.

 

14 kwietnia 2021, godz. 11.00

Bartosz Arkuszewski (IEiAK UJ), Wrażliwość mirakularna i doświadczenie nieszczęścia na przykładzie kultu św. Rity i św. Charbela w Krakowie

W ramach swojego referatu na przykładzie krakowskiego kultu świętej Rity i świętego Charbela chciałbym przedstawić, w jaki sposób wierni religijnie przeżywają doświadczenie choroby i nieszczęścia. Comiesięczne nabożeństwa do świętej Rity i świętego Charbela w Krakowie są swoistym laboratorium materialnych i sensorycznych praktyk religijnych, których celem jest uzdrowienie. Szczególnie zaś istotne wydają się być materialne przedmioty będące medium uzdrowienia: róże poświęcone świętej Ricie oraz olej świętego Charbela. Uzdrowienie dotyczy nie tylko chorego ciała. Analogicznie do fizjologicznej definicji choroby jako zaburzenia homeostazy, choroba w ujęciu humanistycznym pojmowana jest jako zagrożenie dla stanu szczęścia. W tej kategorii mieszczą się wszystkie trudne sytuacje życiowe, wobec których człowiek staje się bezradny i stara się poszukiwać pomyślnego rozwiązania sprawy. Inspirując się ustaleniami Jacka Olędzkiego i Andrzeja Hemki, poszukuję odpowiedzi na pytanie o ludzką racjonalność. Okazuje się bowiem, że racjonalne działania, współczesna technika i wysoki poziom medycyny w doświadczeniu nieszczęścia i choroby często pozostają niewystarczające. Religijne przeżywanie choroby i doświadczanie cudów jest przyczynkiem do rozważań nad sprawczością i racjonalnością współczesnego człowieka.

 

17 marca 2021, godz. 11.00

Karol Górski (IEiAK UW), Od pamięci rozszerzonej do kultury daru: nauka brazylijskiego jiu-jitsu jako proces intersubiektywny

Planowane wystąpienie będzie poświęcone niuansom procesu nauki brazylijskiego jiu-jitsu w warszawskim klubie, w którym prowadziłem badania etnograficzne w latach 2016-2019. Wystąpienie podzielone będzie na dwie części. W pierwszej skrótowo przedstawię generalne zasady przyswajania technik, charakterystyczne dla brazylijskiego jiu-jitsu. Zasady te zakładają dwudzielną, wielozmysłową procedurę: percepcję technik i świadomą pracę pamięci, a następnie „świadome” „uczenie” ciała, poprzez kolejne powtórzenia przy wąskim marginesie błędu i nieraz dużej złożoności technik. Opiszę to odwołując się do dualizmu ciało-umysł. W drugiej części ujmę wskazany proces jako silnie zanurzony w interakcji między poszczególnymi ćwiczącymi. Przećwiczenie technik brazylijskiego jiu-jitsu realizuje się bowiem w kontekście sytuacji społecznej, w której uobecniają się (przynajmniej) dwa podmioty ludzkie. W wielu przypadkach, kompletny obraz techniki (wszystkie budujące ją detale) staje się funkcją symbiozy systemów pamięci obu znajdujących się w parze osób. Poprawność wykonania danej techniki przez jednostkę rozkłada się również na zaangażowanie, uważność oraz praktyki pomocy ze strony partnera treningowego danej osoby ćwiczącej. W wielu wypadkach partner treningowy sprzyja (fenomenologicznemu) odsłonięciu, ujawnieniu pewnego aspektu techniki, jaki pozostaje niedostępny mej świadomości. Tym samym, nauka technik staje się głęboko intersubiektywnym procesem, realizującym się jednak w sporej części poza tradycyjnie opisywaną w literaturze relacją mistrz-uczeń. Omówię również, powiązane z omawianymi praktykami, sytuacje wzajemnego przekazywania sobie konkretnych technik pomiędzy trenującymi, wpisujące się w lokalną kulturę daru. Istnienie takiej kultury uwrażliwia na wielokanałowość źródeł z których nabywa się wiedzę w środowisku adeptów brazylijskiego jiu-jitsu.

 

17 luty 2021, godz. 11.00

dr Joanna Mroczkowska (IAE PAN), Antropologia jedzenia jako subdyscyplina i metoda. Podsumowanie projektu i badań wśród rolniczych społeczności na Podlasiu

 

20 stycznia 2021, godz. 11.00

dr Agnieszka Kroll-Szczepaniak (IAE PAN), Dziedzictwo kulturowe poznańskich Bambrów – źródło tożsamości, czy produkt na sprzedaż?

 

19 stycznia 2021, godz. 15

dr Agata Konczal (European Forest Institute), Lasy (o) niepewnej przyszłości – czyli kiedy, jak, gdzie i dla kogo powraca las

opis seminarium i link do spotkania

 

25 listopada 2020, godz. 11.30

dr Anna Urbańska-Szymoszyn (IAE PAN), Dorastanie w migracji. Budowanie transnarodowej tożsamości u młodzież himalajskiej