Dr hab. Beata Wywrot-Wyszkowska

Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich w Szczecinie

 

b.wywrot@iaepan.szczecin.pl

 

Zainteresowania badawcze:

Zainteresowania badawcze koncentrują się na archeologii średniowiecza krajów nadbałtyckich. Od wielu lat prowadzi wykopaliska na terenie Kołobrzegu. Brała udział w wykopaliskach w Szczecinie. Przedmiotem jej szczegółowych studiów jest późnośredniowieczna wytwórczość skórnicza. Autorka opracowań zabytków skórzanych z Kołobrzegu oraz wybranych zbiorów z Gdańska, Stargardu i Krakowa. Autorka opracowań wybranych kolekcji przedmiotów z poroża i kości pozyskanych w Kołobrzegu i Wolinie. Prowadziła studia nad infrastrukturą i umocnieniami późnośredniowiecznego Kołobrzegu. Zajmuje się problematyką związaną z rzemiosłem w miastach południowego pobrzeża Bałtyku. Ostano przedmiotem badań jest działka mieszczańska w miastach nadbałtyckich.

 

Wybrane publikacje:

Monografie:

Wywrot-Wyszkowska B. (2008). Skórnictwo w lokacyjnym Kołobrzegu. XIII-XV wiek. Szczecin: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2019). Rzemiosło w późnośredniowiecznych miastach południowego pobrzeża Bałtyku. Szczecin: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

 

Artykuły w czasopismach:

Wywrot B. 1995. Problemy badań nad średniowiecznymi wyrobami skórzanymi ze Starego Miasta w Kołobrzegu. Materiały Zachodniopomorskie, 41, 269-284.

Wywrot-Wyszkowska B. (2002). Późnośredniowieczne patynki z lokacyjnego Kołobrzegu. Przegląd Archeologiczny 50, 103-110.

Wywrot-Wyszkowska B. (2009). Uwagi na temat wytwórczości obuwniczej w późnośredniowiecznym Kołobrzegu. Archaelogia Historica Polona 18, 141-167.

Wywrot-Wyszkowska B. (2010). Wyniki obserwacji archeologicznych przy Bazylice Mniejszej pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kołobrzegu. Stargardia 5, 91-104.

Wywrot-Wyszkowska B. (2010). Zabytki skórzane odkryte w obrębie średniowiecznego portu gdańskiego. Archeologia Gdańska 4, 189-223.

Dworaczyk M., Wywrot-Wyszkowska B. (2011). Water Supply and Disposal of its Surplus in medieval and Early Modern Kołobrzeg. Fasciculi Archeologiae Historicae 24, 19-31.

Wywrot-Wyszkowska B. (2012). Relikty późnośredniowiecznych i nowożytnych systemów wodociągowych oraz urządzeń kanalizacyjnych odkryte w ulicy Armii Krajowej w Kołobrzegu. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 60 (3), 405-417.

Bogucki M., Wywrot-Wyszkowska B. (2012). Budzistowo, gm. Kołobrzeg, pow. kołobrzeski. Wiadomości Numizmatyczne 50 (2), 290-291.

Wywrot-Wyszkowska B. (2017). Gewerbetopographie des spätmittelalterlichen und frühneuzeitlichen Kołobrzeg (Kolberg) im Lichte der archäologischen Quellen. Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters 44 (2016), 149-166.

Wywrot-Wyszkowska B., Janowski A. (2017). Mieszczański pas naddługi z późnośredniowiecznego Kołobrzegu. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 65 (2), 209-219.

Wywrot-Wyszkowska B. (2019). Die Wiederverwertung von Rohstoffen und die Verwaltung von Produktionsabfällen in spätmittelalterlichenOstseestädten im Spiegel archäologischer Quellen. Einige Bemerkungen am Beispiel ausgewählter Gewerbe, FasciculiArchaeologiaeHistoricae, 32, 101-115.

 

Rozdziały w monografiach zbiorowych:

Rębkowski M., Polak Z., Wywrot B. (1996). Źródła archeologiczne. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 1 (25-194). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot B. (1996). Wyroby skórzane. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 1 (243-284). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Rębkowski M., Polak Z., Wywrot B. (1997). Źródła archeologiczne. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 2 (15-136). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot B. (1997). Zabytki skórzane. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 2 (183-206). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Rębkowski M., Polak Z., Wywrot-Wyszkowska B. (1998). Źródła archeologiczne. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 3 (13-168). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (1998). Znaleziska skórzane. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 3 (229-251). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B., Polak Z. Rębkowski M. (1999). Źródła archeologiczne. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 4 (13-173). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (1999). Przedmioty skórzane. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 4 (201-251). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2000). Rzemiosło skórnicze w lokacyjnym Kołobrzegu. W: L. Leciejewicz, M. Rębkowski (red.). Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu (243-255). Kołobrzeg.

Wywrot-Wyszkowska B. (2001). Kolberg im Mittelalter im Lichte archäologischen Forschungen. W: Kolberg – damals und heute. Seminar der Ostsee-Akademie Travemünde “Nachbarschaft in Pommern” Kolberg, 1. bis 3. September 2000 (33-44). Hamburg.

Wywrot-Wyszkowska B. (2003). Przemiany stylistyczne i konstrukcyjne w późnośredniowiecznym obuwiu pomorskim z XIV-XV wieku. W: H. Paner, M. Fudziński (red.), XIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2. Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych (163-178). Gdańsk. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku.

Wywrot-Wyszkowska B. (2006). Zabytki z kości i rogu odkryte na terenie wczesnośredniowiecznego zespołu grodowego w Kołobrzegu. W: M. Dworaczyk, A. B. Kowalska. S. Moździoch, M. Rębkowski (red.). Świat Słowian wczesnego średniowiecza (211-218). Szczecin-Wrocław. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B., Radek T. (2007). Obróbka skóry. W: L. Leciejewicz, M. Rębkowski (red.). Kołobrzeg. Wczesne miasto nad Bałtykiem (215-240). Warszawa: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Wydawnictwo TRIO.

Wywrot-Wyszkowska B. (2009). Późnośredniowieczne zabytki skórzane – problemy badawcze i możliwości interpretacyjne. W: A. B. Kowalska, B. Wywrot-Wyszkowska (red.), In gremio – in praxi. Studia nad średniowiecznym skórnictwem (141-167). Szczecin: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2009). Zabytki skórzane odkryte na terenie dawnego klasztoru augustianów-eremitów w Stargardzie Szczecińskim (sezon 2006). W: A. Janowski, K. Kowalski, S. Słowiński (red.), XVI Sesja Pomorzoznawcza, część 2. Od średniowiecza do czasów nowożytnych. Acta Archaeologica Pomoranica III (127-136). Szczecin: SNAP Oddział w Szczecinie, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum w Stargardzie.

Wywrot-Wyszkowska B, Polak Z., Rębkowski M. (2010). Źródła archeologiczne. W: M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 5 (13-66). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Polak Z., Rębkowski M., Wywrot-Wyszkowska B. (2010). Ceramika, wyroby skórzane oraz przedmioty wykonane z innych surowców. W: M. Rębkowski ((red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 5 (109-125). Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2010). Średniowieczne i wczesnonowożytne urządzenia wodociągowe w Kołobrzegu. W: A. Majewska (red.). Pomorze wczoraj-dziś-jutro. Miasta i miasteczka pomorskie (73-97). Stargard-Pruszcz Gdański.

Wywrot-Wyszkowska B. (2010). Urządzenia odwadniające i sanitarne w późnośredniowiecznym Kołobrzegu. W: R. Ptaszyński (red.), Kołobrzeg i okolice poprzez wieki. Studia i szkice (71-91). Szczecin: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Szczecinie.

Wywrot-Wyszkowska B. (2015). Uwagi na temat recyklingu oraz napraw i przeróbek wyrobów skórzanych w późnośredniowiecznym Kołobrzegu. W: A. B. Kowalska (red.), In gremio in praxi. Przedmioty skórzane na co dzień i od święta (29-44). Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie.

Wywrot-Wyszkowska B. (2016). Wprowadzenie. W: B. Wywrot-Wyszkowska, M. Dworaczyk, M. Rębkowski (red.) Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 6 (5-15). Kołobrzeg. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2016). Zabytki skórzane. W: B. Wywrot-Wyszkowska, M. Dworaczyk, M. Rębkowski (red.) Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 6 (89-125). Kołobrzeg. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2016). Zabytki z poroża, kości i rogu oraz z innych surowców. W: B. Wywrot-Wyszkowska, M. Dworaczyk, M. Rębkowski (red.) Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 6 (183-196). Kołobrzeg. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Dworaczyk M., Wywrot-Wyszkowska B. (2016). Źródła archeologiczne. W: B. Wywrot-Wyszkowska, M. Dworaczyk, M. Rębkowski (red.) Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 6 (447-580). Kołobrzeg. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B. (2019). Antler, Bone, and Horn Artefacts. W: M. Rębkowski (ed.) Wolin – the Old Town. Vol II Studies on Finds (137-190), Szczecin. Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Wywrot-Wyszkowska B.(2022). Zabytki skórzane, W: Ł. Kaczmarek, A. Różański (red.), Stanowisko 15c. Wyniki badań archeologicznych. Wczesnośredniowieczne Gniezno tom II (335-360). Gniezno. Muzeum Początków Państwa Polskiego.

 

Redakcje monografii zbiorowych:

Kowalska A. B., Wywrot-Wyszkowska B. (red.) (2009). In gremio – in praxi. Studia nad średniowiecznym skórnictwem. Szczecin: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Wywrot-Wyszkowska B., Dworaczyk M., Rębkowski M. (red.) (2016). Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 6 (447-580). Kołobrzeg. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

 

Wybrane ukończone projekty:

2000-2002 – „Ziemie polskie na przełomie tysiącleci” (sfinansowany przez Komitet Badań Naukowych; kierownik grantu – prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk).

Członek zespołu uczestniczącego w zadaniu: „Kołobrzeg – wczesne miasto na południowym wybrzeżu Bałtyku” (kierownik zadania prof. dr hab. Lech Leciejewicz).

W zadaniu kołobrzeskim uczestniczyli badacze z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Muzeum Historii Naturalnej w Kopenhadze.

Celem zadania badawczego, realizowanego w ramach tego projektu, było opracowanie i publikacja materiałów źródłowych pozyskanych podczas badań na obszarze wczesnośredniowiecznego zespołu grodowego w Kołobrzegu.

Publikacje: Kołobrzeg. Wczesne miasto nad Bałtykiem, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Warszawa 2007.

2010-2013 – „Kołobrzeg – portowa część miasta” (sfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki). Wykonawca i kierownik projektu

W projekcie uczestniczyli badacze z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Szczecińskiego, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Muzeum Warszawy

Celem projektu było opracowanie i publikacja materiałów źródłowych pozyskanych w nadrzecznym rejonie Kołobrzegu, w kwartale u zbiegu ulic G. Narutowicza i Rzecznej.

Publikacje Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 6, red. B. Wywrot-Wyszkowska, M. Dworaczyk, M. Rębkowski.

2013-2018 – „Ujście Odry we wczesnym średniowieczu. Wolin i Lubin – edycja źródeł archeologicznych”. (Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, kierownik projektu prof. dr hab. Marian Rębkowski). Wykonawca w projekcie.

 

Nagrody i stypendia:

Indywidualne stypendium naukowe przyznane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej, w ramach programu KWERENDA – edycja konkursu 2011.