Dr hab. Andrzej Mierzwiński

Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza

 

ami@arch.pan.wroc.pl

 

Zainteresowania badawcze:

a/ osadnictwo w nadodrzańskiej strefie pól popielnicowych (epoka brązu i wczesna epoka żelaza),

b/ wytwórczość (metalurgia, garncarstwo, solowarstwo) w kontekście społecznym i obrzędowym, rozpatrywanych w nadodrzańskiej strefie pól popielnicowych (epoka brązu i wczesna epoka żelaza) na tle środkowoeuropejskim,

c/ ceramologia epoki brązu i wczesnej epoki żelaza: obrzędowe struktury i funkcje ceramiki naczyniowej z cmentarzysk, techniki lepienia ceramiki naczyniowej, powiązania destrukcji materiału ceramicznego z mikroprocesami przyrodniczymi i stratyfikacyjnymi.

d/ przemiany w obrzędowości pogrzebowej, społecznej waloryzacji zmarłych oraz wyobrażeniach eschatologicznych w epoce i zasięgu pól popielnicowych,

e/ obrzędowo-eschatologiczne konteksty działań przędzalniczych i tkackich pomiędzy VI tys. p.n.e. a okresem nowożytnym w skali środkowoeuropejskiej, z odniesieniami do terenów otaczających,

f/ symbolika masywu Ślęży oraz związanych z nim znaków krzyża oraz rzeźb,

g/ wyobrażenia eschatologiczne u wczesnych Słowian Zachodnich (w średniowieczu) na tle całej Słowiańszczyzny,

h/ zagadnienia metodologiczne i historiozoficzne.

 

Wybrane publikacje:

Monografie:

Mierzwiński A. (1994). Przemiany osadnicze społeczności kultury łużyckiej na Śląsku. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Mierzwiński A. (2003). Znaki utrwalone w glinie. Społeczno-obrzędowe aspekty działań wytwórczych końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Model nadodrzański. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Mierzwiński A. (2012). Tajemnice pól popielnicowych. Pogranicze doczesności i zaświatów w perspektywie pradziejowej antropologii śmierci. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Mierzwiński A. (2015). Lwy znad Czarnej Wody. Opowieść o sacrum ślężańskiego krajobrazu w XII-XIX wieku. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Mierzwiński A. (2019). Eschatologiczne skutki przędzenia i tkania. Z dziejów semiotyzacji działań wytwórczych w kontekstach sepulkralnych. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

 

Artykuły w czasopismach:

Mierzwiński A. (2000). Zagadnienie obronności osiedli typu biskupińskiego. O potrzebie alternatywnej interpretacji. Przegląd Archeologiczny, 48, 141-151.

http://rcin.org.pl/publication/73302

Mierzwiński A. (2002). Kłopoty z ceramiką jako „źródłem poznania”. Przegląd

Archeologiczny, 50, 71-83.

http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=73054&tab=3

Mierzwiński A. (2012). Dobroczyńcy zmarłych. Rozważania o ingerencjach grobowych w

późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. Przegląd Archeologiczny, 60, 49-82.

http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=68836&tab=3

Mierzwiński A. (2013). The communicative aspect of burial mound symbolism. A

commentary to Homres’s accounts / Komunikacyjny aspekt symboliki kurhanu. Komentarz

do przekazów Homera. Analecta Archaeologica Ressoviensia, 8, 237-272.

https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/883

Mierzwiński A. (2016). Between Chronos and Kairos – Existential Dilemma of an

Archaeologist / Między Chronosem i Kairosem – egzystencjalny dylemat archeologa.

Analecta Archaeologica Ressoviensia, 11, 99-130.

https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/2928

Mierzwiński A. (2019). Przyczynki do opowieści o krzemieniach. Silesia Antiqua, 51,

45-64.

Rozdziały w monografiach zbiorowych:

Mierzwiński A. (2001). Sztuka pradziejowa jako sztuka w pradziejach. W: B. Gediga, A. Mierzwiński, W. Piotrowski (red.). Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, 14. Biskupińskie Prace Archeologiczne, 2 (93-110). Wrocław-Biskupin: Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie.

Mierzwiński A. (2005). Niech sczezną źródła. W: S. Rosik, P. Wiszewski (red.). Causa creandi. O pragmatyce źródła historycznego. Historia, CLXXI. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2783 (565-578). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Mierzwiński A. (2008). Przypadek Ikara – dzieło sztuki jako archeologiczna metafora. W: B. Gediga, W. Piotrowski (red.). Sztuka pradziejowa i wczesnośredniowieczna jako źródło historyczne. Biskupińskie Prace Archeologiczne, 6. Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, 17 (49-61). Biskupin-Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Komisja Archeologiczna Wrocławskiego Oddziału PAN, Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Mierzwiński A. (2011). Spojrzenie ponad przepaścią – pochwała archeologicznej różnorodności. W: O. Ławrynowicz, J. Maik, P.A. Nowakowski (red.). Non sensistis gladios. Studia ofiarowane Marianowi Głoskowi w 70. rocznicę urodzin (689-701). Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Łodzi, Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Mierzwiński A. (2019). Krajobraz z babą. W: A. Posern-Zieliński, J. Sawicka, J. Kabaciński, M. Kara, K. Zamelska-Monczak (red.). Archeologia jako humanistyczna interpretacja przeszłości. Studia dedykowane Profesorowi Henrykowi Mamzerowi (239-255). Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

 

Redakcje monografii zbiorowych:

B. Gediga, A. Mierzwiński, W. Piotrowski (red.). (2001). Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Prace Komisji Archeologicznej, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, 14. Biskupińskie Prace Archeologiczne, 2. Wrocław-Biskupin: Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie.

J. Kolenda, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło (red.). (2013). Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gedidze, w osiemdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, kolegów i uczniów. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

 

Wybrane ukończone projekty:

Projekt KBN nr 1 1182 91 02, realizowany w latach 1991-1992. Kierownik projektu: Andrzej Mierzwiński. Jednostka organizująca projekt: Uniwersytet Wrocławski – Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych. Opis projektu: Studia osadnicze dotyczące terenu Opolszczyzny (ok. 8840 km2) dla wycinka pradziejów pomiędzy starszą epoką brązu i wczesnym okresem lateńskim. Prowadzono analizę o charakterze makroregionalnym. Operowano na mapach osadniczych w skali 1:300 000. Na podstawie analizy 1542 punktów osadniczych wyróżniono 5 jednostek regionalnych, dla których opracowano dynamikę przemian osadniczych oraz modele potencjalnych preferencji siedliskowych. Analiza porównawcza pozwoliła ukazać strefowe zróżnicowanie procesu osadniczego w ramach Opolszczyzny: strefa południowa, północna i wschodnia. Analizowano zagadnienie wielkości i trwałości lokalnych ekumen. Publikacje dotyczące projektu: Mierzwiński A. (1992). Zasiedlenie Opolszczyzny od starszej epoki brązu po wczesny okres lateński. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych.

Nagrody i stypendia:

6-18.10.1997 r. – pobyt dotyczący studiów ceramologicznych na zaproszenie Archäologische Kommission, stypendium przyznane przez Österreichische Akademie der Wissenschaften.