Dr Kinga Zamelska-Monczak
Ośrodek: Studiów Pradziejowych i Średniowiecznych w Poznaniu
k.zamelska-monczak@iaepan.edu.pl
https://iaepan.academia.edu/KingaMonczak
Zainteresowania badawcze:
Problematyka okresu wczesnego średniowiecza na terytorium Wielkopolski, zwłaszcza jej części północno-zachodniej ze szczególnym uwzględnieniem kwestii kształtowania się kultury obszarów pogranicza.
Studia porównawcze nad wczesnośredniowieczną ceramiką naczyniową z terenu Wielkopolski i Dolnego Śląska.
Wybrane publikacje:
Artykuły w czasopismach:
Zamelska-Monczak K. (2012). Przemiany społeczno-kulturowe w okresie formowania się państwa piastowskiego w Wielkopolsce północno-zachodniej, na podstawie materiałów archeologicznych z Santoka i Międzyrzecza. The social-cultural transformations in the period of the Piast state formation in north-western part f the Wielkopolska region (Greater Poland) on the basis of archaeological materiale from Santok and Międzyrzecz (autoreferat wygłoszony w trakcie obrony pracy doktorskiej w dniu 8 kwietnia 2009 r., Folia Praehistorica Posnaniensia, 14, 371-380.
Zamelska-Monczak K. (2015). Wczesnośredniowieczne grzebienie z Santoka. Materiały Zachodniopomorskie, IX (2014), zeszyt 1 Archeologia, 45–92.
Janowski A., Zamelska-Monczak K. (2016). Sacrum – profanum. Dwa żywoty misy mosiężnej z Santoka. Slavia Antiqua. Rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim, 57, 199–219.
Lisowska E., Zamelska-Monczak K., Kolenda J., Gunia P., Łydżba-Kopczyńska B. (2017). Multidisciplinary approach to the provenance investigations of early medieval amber finds discovered in Santok and Milicz, Fontes Archaeologici Posnanienses, 53, 223-240.
Rozdziały w monografiach zbiorowych:
Zamelska-Monczak K. (2013).Traces of Viking culture in Santok? W: S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski (red.), Scandinavian Culture in Medieval Poland, (267–278). Wrocław.
Zamelska-Monczak K. (2015). Grave Goods and their Context, Ceramic and Wooden Containers. in: A. Buko (ed.), Bodzia: A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland (288 – 303), seria: East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450; General Editor Florin Curta, Brill, Leiden–Boston.
Zamelska-Monczak K. (2015). Grave Goods and their Context, Objects Made of Antler and Stone. in: A. Buko (ed.), Bodzia: A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland (304-312), seria: East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450; General Editor Florin Curta, Brill, Leiden–Boston.
Zamelska-Monczak K. (2015). Ceramika naczyniowa z faz wczesnośredniowiecznych – podsumowanie. W: S. Kurnatowski (red.), Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX - XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961 (279-286). Seria wydawnicza: Origines Polonorum VIII, Warszawa.
Zamelska-Monczak K. (2015). Naczynia z gliny i drewna. W: A. Buko (red.), Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego (265-276). Warszawa.
Zamelska-Monczak K. (2017). Tradycja a nowe wzorce – przemiany w wytwórczości garncarskiej na przykładzie materiałów ceramicznych ze starszych faz wczesnośredniowiecznego grodu w Santoku W: P. Rzeźnik, S. Siemianowska, K. Chrzan (red.), Ceramika i szkło w archeologii i konserwacji, (209-238). Wrocław.
Zamelska-Monczak K. (2017). Grody w Międzyrzeczu i Santoku we wczesnym średniowieczu – podobieństwa i różnice. W: T. Sawicki (red.), Studia nad dawną Polska 5 (11-28). Gniezno.
Zamelska-Monczak K. (2018). Grody santockie w czasach misji Ottona z Bambergu. W: M. Rębkowski, S. Rosik (red.), Biskup Otton z Bambergu i jego świat (243-265). Wolińskie Spotkania Mediewistyczne IV. Wrocław.
Redakcje monografii zbiorowych:
Posern-Zieliński A., Sawicka J., Kabaciński J., Kara M., Zamelska-Monczak K. (red.). (2019). Archeologia jako humanistyczna interpretacja przeszłości. Studia dedykowane Profesorowi Henrykowi Mamzerowi. Poznań.
Zamelska-Monczak K. (red.). Santok. Strażnica i klucz królestwa polskiego. Badania milenijne 1958-1965. Seria: Origines Polonorum XIII. Warszawa 2019 (w przygotowaniu)
Aktualnie prowadzone projekty:
2016-2019 – „Człowiek a środowisko – warunki przyrodnicze i charakter antropopresji pogranicza Wielkopolski i Pomorza we wczesnym średniowieczu w świetle badań geoarcheologicznych kompleksu osadniczego w Santoku”, projekt finansowany z Narodowego Centrum Nauki, konkurs Sonata Bis, umowa nr UMO-2015/18/E/HS3/00425. Kierownik projektu: dr Kinga Zamelska-Monczak. Kluczowymi zadaniami realizowanymi w projekcie jest rozpoznanie warunków przyrodniczych N-W Wielkopolski we wczesnym średniowieczu oraz prześledzenie zachodzących wówczas relacji człowiek – środowisko. Pracami badawczymi objęto teren wczesnośredniowiecznego grodziska w Santoku, usytuowanego u zbiegu rzek Warty i Noteci, na N-W rubieży Wielkopolski. Ośrodek ten, ze względu na swoje charakterystyczne położenie oraz poświadczoną źródłami archeologicznymi i pisanymi, kilkusetletnią (VIII-XV w.) historię zasiedlenia, przy zmieniającej się jego funkcji (faktoria handlowa – piastowski ośrodek grodowy – średniowieczna wieś), stać się może kluczowym stanowiskiem dla poznania środowiska życia człowieka w średniowieczu.
2018-2020 – „The Slavs between Visla nad Danube from the VIII-th to IX-th century according to Archaeological Data”, udział we wspólnym projekcie Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk i Instytut Archeologii Bułgarskiej Akademii Nauk; koordynator projektu ze strony polskiej – dr hab. prof. PAN Henryk Mamzer. Projekt umożliwi głębsze badanie migracji społeczności w średniowiecznej Bułgarii, które można później wykorzystać jako podstawę do identyfikacji podobnych ruchów, ale w mniejszej skali, na terytorium ziem polskich. Badania porównawcze mogą uwypuklić podobieństwa między społeczeństwami słowiańskimi na terytoriach północnej i południowej Słowiańszczyzny w okresie przejścia od późnego antyku do wczesnego średniowiecza, w kontekście postępu technologicznego, chrystianizacji, intensywności i organizacji osiedlania się, ruchów grup ludzkich oraz przyjmowanie zewnętrznych wpływów kulturowych.
Wybrane ukończone projekty:
2013-2017 – „Regni custodiam et clavem – Santok i clavis regni Poloniae – Milicz jako przykład dwóch grodów granicznych. Przygotowanie bazy śródlądowej do przeprowadzenia archeologiczno-historycznego studium porównawczego”; projekt NCN; kierownik projektu – Prof. Zofia Kurnatowska w latach 2012-2013 i dr Kinga Zamelska-Monczak.
2009-2012 – „Badania multidyscyplinarne jako metoda odtwarzania przemian osadniczo-kulturowych. Zachodnia Wielkopolska w pradziejach i średniowieczu” (projekt rozwojowy nr N R 17 0014 06/09).
Kierownik zadania: „Węzłowe problemy stratygrafii i chronologii wczesnośredniowiecznego grodziska w Santoku (stan. 1, woj. lubuskie) w świetle badań ‘weryfikacyjnych’”; organizacja i prowadzenie badań archeologicznych na grodzisku w Santoku, opracowanie materiałów i przedstawienie wyników prac. Kierownik grantu – prof. dr hab. Michał Kobusiewicz. Realizowany w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN Oddział w Poznaniu.
2004-2007 – „Międzyrzecz Wielkopolski w późnym średniowieczu”, udział w krajowym projekcie badawczym KBN; kierownik prof. dr hab. S. Kurnatowski; analiza materiałów ceramicznych z nawarstwień późnośredniowiecznych grodziska. Realizowany w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN Oddział w Poznaniu.
Członkostwo w organizacjach:
Komisja Archeologiczna Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk