Ośrodek Archeologii Pradziejowej Instytutu Archeologii i Etnologii PAN ma zaszczyt zaprosić na zebranie naukowe,

podczas którego mgr Aleksandra Barejko (Laboratorium Bio- i Archeometrii IAE PAN w Warszawie oraz Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych UW) wygłosi referat pt.:

 Droga w zaświaty wiedzie przez ogień. Rytuały pogrzebowe w okresach wpływów rzymskich i wędrówek ludów na Pojezierzu Mrągowskim.

Zebranie odbędzie się w dniu 28 marca 2024 r. (czwartek) w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, al. Solidarności 105, sala 202; początek o godz. 11.00.

Celem projektu jest przetłumaczenie na język angielski i wydanie książki dr Aleksandry Rzeszotarskiej-Nowakiewicz pt. "Nidajno style. Sources, inspirations, and examples of a Roman-Barbarian ornamental concept from Late Antiquity". Dotychczas ukazała się ona w 2021 r. nakładem wydawnictwa Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, w całości w języku polskim, pt. "Styl Nidajno. Źródła, inspiracje i przykłady rzymsko-barbarzyńskiej koncepcji zdobniczej z późnej starożytności". Tak wybrany temat badawczy stawia też książkę w rzędzie jednej z nielicznych europejskich publikacji stanowiących monograficzne studium nowych, unikatowych znalezisk ze stanowiska ofiarnego w Nidajnie, jedynego tego typu miejsca w Polsce, którego obecność została potwierdzona i zbadana nowoczesnymi metodami archeologicznymi. W 2022 r. książka A. Rzeszotarskiej zdobyła prestiżową Nagrodę Klio (w kategorii monografii naukowych) przyznawaną przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej oraz Fundację Historia i Kultura. Uznani badacze docenili ją w recenzjach (zamieszczone w załącznikach we wniosku).

Jak wielokrotnie wskazywano w rozproszonych publikacjach, dawne jezioro Nidajno jest pierwszym w Polsce miejscem, gdzie za pomocą współczesnych metod badawczych zarejestrowano ślady starożytnego miejsca kultowego, w którym intencjonalnie i z dużą intensywnością zatapiano broń i elementy osobistego wyposażenia wojowników. Odkrycie stanowiska w Nidajnie stanowi niewątpliwie jedno z najbardziej spektakularnych odkryć archeologicznych dokonanych na obszarze ziem polskich w tym stuleciu. Odkryte w nim ślady rytuałów czyli deponowania w środowisku wodnym darów: uzbrojenia i złotych, srebrnych i zdobionych niello prestiżowych przedmiotów, uprzednio intencjonalnie niszczonych. Te cechy oraz zupełnie unikatowy charakter cennych przedmiotów pochodzących z terytoriów imperium rzymskiego, potwierdzają znaczenie tego miejsca w późnej starożytności w skali interregionalnej i europejskiej. Predestynują one mazurskie Nidajno do roli miejsca wyraźnie łączącego z odległym światem rzymskim dzisiejsze terytorium Polski (środkowoeuropejskie Barbaricum obejmujące także południowo-wschodnie wybrzeża Bałtyku).  Wśród znalezisk zdumienie budzi rodzaj i jakość wykonania części wyposażenia zdeponowanego w bagnie – przede wszystkim należących do nierozproszonego kompletu srebrnych, złoconych i zdobionych niello okuć, zdobiących paradne wyposażenie rzymskiego dostojnika. Różniły się one diametralnie od lokalnego standardu bałtyjskiego (i szerzej – barbarzyńskiego) cechami ilustrującymi wysoki stopień rzemieślniczej biegłości i jakość możliwą do uzyskania wyłącznie w wyspecjalizowanych warsztatach starożytnego świata. Prezentowana monografia jest pierwszym merytorycznym opracowaniem tych zabytków, będąc jednocześnie pierwszą analizą wydzielonej kategorii znalezisk z Nidajna.

Partnerami Fundacji w realizacji niniejszego projektu są:
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk,

Głównym realizatorami projektu jest:
dr Aleksandra Rzeszotarska - Nowakiewicz,

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu "Dosknała Nauka II"

Finansowanie projektu:
Ministerstwo Edukacji i Nauki,
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.