• Polski
  • English
  • AA+A++
» Instytut » Struktura » Ośrodki » Ośrodek Archeologii Pradziejowej » Pracownicy » Dr Hanna Kowalewska-Marszałek
Dr Hanna Kowalewska-Marszałek

Dr Hanna Kowalewska-Marszałek

Ośrodek Archeologii Pradziejowej

 

hanna(et)iaepan.edu.pl

logo ORCID  https://orcid.org/0000-0002-7356-1402

Zainteresowania badawcze:

  •  Archeologia pradziejowa – neolit – Europa Środkowa (osadnictwo neolityczne, analiza przestrzenna; relacje człowiek – środowisko naturalne).
  •  Archeologia funeralna (tafonomia, archeotanatologia).
  •  Metody i techniki badań archeologicznych, metodyka archeologicznych badań terenowych;
  •  Teoretyczne podstawy archeologii.

 

Wybrane publikacje:

Artykuły w czasopismach

  • Kowalewska-Marszałek H., Włodarczak P. (2002). Wyniki badań powierzchniowych na stanowisku paleolitycznym w Wilczycach, pow. Sandomierz. Sprawozdania Archeologiczne, 54, 21-60.
  • Duday H., Kowalewska-Marszałek H. (2003). Trumny drewniane w „megalitycznych” komorach grobowych kultury pucharów lejkowatych? Zintegrowane badania antropologiczno-archeologiczne cmentarzyska w Kicharach Nowych (Małopolska) / Des cercueils en bois dans les chambres „mégalithiques” de la culture des gobelets en entonnoir ? Une approche anthropo-archéologique integrée sur le site de Kichary Nowe (Petite Pologne). Archeologia Polski, 48(1-2), 77-108.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2004). Wczesna faza kultury lendzielskiej na Wyżynie Sandomierskiej. Materiały Archeologiczne Nowej Huty, 24, 35-48.
  • Kowalewska-Marszałek H., Duday H. (2013). La théorie vs la pratique: une application des méthodes de l’archéothanatologie sur la nécropole du Néolithique et du début de l’Âge du Bronze à Kichary Nowe (Petite Pologne). W: B.Sz. Szmoniewski (red.), Archéologie. Numéro spécial des Annales de l'Académie Polonaise des Sciences, Centre Scientifique à Paris, 8, 33-45.
  • Pospieszny Ł., Sobkowiak-Tabaka I., Douglas-Price T., Frei K. M., Hildebrandt-Radke I., Kowalewska-Marszałek H., Krenz-Niedbała M., Osypińska M., Stróżyk M., Winiarska-Kabacińska M. (2015). Remains of a late Neolithic barrow at Kruszyn. A glimpse of ritual and everyday life in early Corded Ware societies of the Polish Lowland. Prähistorische Zeitschrift, 90(1-2), 185-213.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2015). [rec.] L’ENCEINTE DES PREMIER ET SECOND ÂGES DU FER DE LA FOSSE TOUZÉ (COUR-SEULLES-SUR-MER, CALVADOS). ENTRE RÉSIDENCE ARISTOCRATIQUE ET PLACE DE COLLECTE MONUMENTALE, I. Jahier red., [w:] Documents d’archéologie française, nr 104, Paris 2011, 246 ss., 95 rycin w tekście oraz ryciny (bez numeracji) w aneksach. Archeologia Polski, 60, 197–206.
  • Kowalewska-Marszałek H. ([2016-2017] 2018). From the research on the Funnel Beaker culture in the Sandomierz Upland (on the occasion of the considerations by Konrad Jażdżewski). Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna, 47, 309-326.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2019). [rec.] S. Païn, Manuel de gestion du mobilier archéologique. Méthodologie et pratiques, Documents d’archéologie française, 109, Paris 2015,  240 pp., ill. Archeologia Polski, 64, 339-345.
  • Cyngot D., Kowalewska-Marszałek H. i in. (2019). Bogdan Balcer we wspomnieniach. Archeologia Polski, 64, 347-386.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2019). Professor Bogdan Balcer (1936–2018). Sprawozdania Archeologiczne, 71, 479-483.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2019). The Funnel Beaker and Globular Amphora Cultures in the Sandomierz Upland in the Light of Settlement Research. Archaeologia Polona, 57, 119-134.  https://rcin.org.pl/dlibra/publication/120419/edition/98577/content
  • Kowalewska-Marszałek H., Sałaciński S., Taras H. (2019). Editorial. Archaeologia Polona, 57 [Special Theme: The Neolithic of Polish Lands. Fundamentals, research, directions and interpretations of cultural systems], 1–3.
  • Cyngot D., Kowalewska-Marszałek H., Zalewska A., Minta-Tworzowska D. (2020). Profesor Stanisław Tabaczyński (1930–2020) – wybitny uczony i intelektualista. Pro memoria. Folia Praehistorica Posnaniensia, 25, 9-36.
  • Winnicka K., Garbacz-Klempka A., Gaweł A., Marszałek M.,  Wardas-Lasoń M., Kowalewska-Marszałek H. (2020). Archaeometric analysis of to decorated bone pins from Poland reveals Early Bronze Age combination of crafts. Quaternary International, 569-570, 84-101.  https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1040618220300665 ; https://dx.doi.org/10.1016/j.quaint.2020.02.024
  • Kowalewska-Marszałek H. (2021). [rec.] MONOGRAPHIE DE LA GROTTE CHAUVET-PONT D’ARC, 1, ATLAS DE LA GROTTE CHAUVET-PONT D’ARC, Jean-Jacques Delannoy, Jean-Michel Geneste red., [w:] Documents d’archéologie française, 111, Paris 2020, 384 ss., 302 ryciny numerowane w tekście, liczne nienumerowane fotografie i mapy aneks, ruchoma wkładka zawierając zbiorczą legendę do map i rycin oraz schemat podziału jaskini. Archeologia Polski, 66, 301–308.  https://journals.iaepan.pl/apol/article/view/2893/2737
  • Cyngot D. Kowalewska-Marszałek H., Zalewska A.I., Barford P. 2021. Professor Stanisław Tabaczyński (1930-2020). One who experienced archaeology in a beautiful way… The European Archaeologist, Winter 2020/2021.
  • Cyngot D., Kowalewska-Marszałek H., Wyczółkowski D. 2021. “Archeologii doświadczaliśmy pięknie…” Pożegnanie Profesora Stanisława Tabaczyńskiego (1930-2020). Zeszyty Sandomierskie, 50, 120–124.

Rozdziały w publikacjach książkowych zbiorowych

  • Kowalewska-Marszałek H. (2003). Les cimetières néolithiques – des points fixes de l’espace. Problème de la continuité et de la succession des cimetières néolithiques sur le Plateau de Sandomierz, Pologne. W: E. Derwich (red.), Actes du Symposium International « Préhistoire des Pratiques Mortuaires. Paléolithique – Mésolithique – Néolithique », 12-16 septembre 1999, Leuven (79-86), ERAUL 102 . Liège.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2003). La notion d’espace et de territoire dans le sociétés nomades et agricoles du Néolithique européen: un exemple de l’Europe Centrale. W: J. Gascó, X. Gutherz, P.-A. de Labriffe (red.), Temps et espaces culturels du 6o au 2o millénaire en France du Sud. Actes des quatrièmes Rencontres Méridionales de Préhistoire Récente, Nîmes 28 et 29 octobre 2000, (11-20), Monographies d’Archéologie Méditerranéenne, 15. Lattes.
  • Kowalewska-Marszałek H., Duday H., Pyżuk M. (2006). Kichary Nowe: „megalityczne” konstrukcje grobowe w świetle badań archeologicznych i antropologicznych. W: J. Libera, K. Tunia (red.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych (341-360). Lublin-Kraków.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2007). The ‘Lengyel-Polgár’ settlement in the Sandomierz Upland. Micro-regional studies. W: J.K. Kozłowski, P. Raczky (red.), The Lengyel, Polgár and related cultures in the Middle/Late Neolithic in Central Europe (431-448). Kraków.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2007). La nécropole du Néolithique et du début de l’âge du Bronze à Kichary Nowe (Petite Pologne): une étude de cas. W: L. Baray, P. Brun, A. Testart (red.), Pratiques funéraires et sociétés. Nouvelles approches en archéologie et en anthropologie sociale (Actes du colloque interdisciplinaire de Sens, 12-14 juin 2003) (91-99). Dijon.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2008). The Most Distant Outskirts. The Baden Elements in the Złota Culture (Little Poland). W: M. Furholt, M. Szmyt, A. Zastawny (red.), The Baden Complex and the Outside World (Proceedings of the 12th Annual Meeting of the EAA in Cracow, 19th-24th September 2006) (233-246), Studien zur Archaologie in Ostmitteleuropa/Studia nad Pradziejami Europy Środkowej, 4. Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2008). Krzemień czekoladowy w neolicie Wyżyny Sandomierskiej. Uwagi na temat rozprzestrzenienia inwentarzy / Chocolate flint in the Neolithic of the Sandomierz Upland. W: W. Borkowski, J. Libera, B. Sałacińska, S. Sałaciński (red.), Krzemień czekoladowy w pradziejach (245-276), Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach, 7. Warszawa-Lublin.
  • Duday H., Kowalewska-Marszałek H. (2009). „Antropologia terenowa” w badaniach pochówków pradziejowych. W: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Metody. Źródła. Dokumentacja (93-103), Funeralia Lednickie, Spotkanie 11. Poznań.
  • Kurzawska A., Kowalewska-Marszałek H. (2010). Shell ornaments from the Early Bronze Age burial at Kichary Nowe, Poland. W: C. Bakels, K. Fennema, W.A. Out, C. Vermeeren (red.),Van Planten en Slakken/Of Plants and Snails (155-165). Leiden: Sidestone Press.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2012). Neolithic fortified sites and settlement patterns on the Sandomierz Loess Upland. W: F.Bertemes, H. Meller (red.), Neolitische Kreisgrabenanlagen in Europa / Neolithic Circular Enclosures in Europe (Internationale Arbeitstagung vom 7. Bis 9. Mai 2004 in Goseck (Sachsen-Anhalt) / International Workshop 7th – 9th May 2004 in Goseck (Saxony-Anhalt, Germany) (327-338), Tagungen des Landesmuseums für Vorgeschichte Halle, 8. Halle (Saale).
  • Duday H., Kowalewska-Marszałek H. (2012). Taphonomy of human remains: an example of Neolithic cemetery at Kichary Nowe (Little Poland). W: Th. Link, D. Schimmelpfennig (red.), Taphonomische Forschungen (nicht nur) zum Neolithikum, Fokus Jungsteinzeit (157-171). Berichte der AG Neolithikum, 3. Kerpen-Loogh.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2012). Linear Pottery and Lengyel settlement structures on the Sandomierz Upland (Little Poland) – continuity or change? W: S. Wolfram, H. Stäuble (red.), Siedlungsstruktur und Kulturwandel in der Bandkeramik. Beiträge der internationalen Tagung “Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!“, Leipzig, 23. bis 24. September 2010 (284-294), Arbeits- und Forschungsberichte zur sächsischen Bodendenkmalpflege, 25. Dresden: Landesamt für Archäologie Freistaat Sachsen.
  • Howcroft R., Bugajska K., Gumiński W., Kowalewska-Marszałek H., Szczepanek A., Włodarczak P., Eriksson G. (2013). Breastfeeding and weaning practices during the Neolithic and Early Bronze Age in Poland. W: R. Howcroft (red.), Weaned Upon a Time. Studies of the Infant Diet in Prehistory (II-1-27), Theses and Papers in Scientific Archaeology, 14. Stockholm: Stockholm University.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2013). Kichary Nowe – cmentarzysko neolityczne i z wczesnego okresu epoki brązu /Neolithic and Early Bronze Age cemetery. W: D. Główka, T. Herbich, M. Mogielnicka-Urban, O.M. Przybyłowicz (red.), Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk (Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences) 1953-2013 (151-155). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H., Duday H. (2014). Kichary Nowe necropolis (Little Poland) and its funerary rituals, from the Middle Neolithic to the Early Bronze Age. W: M. Bess (red.), Around the Petit-Chasseur Site in Sion (Valais, Switzerland) and New Approaches to the Bell Beaker Culture. Proceedings of the International Conference (Sion, Switzerland - October 27th-30th 2011) (295-307), British Archaeological Reports. Oxford, Archaeopress.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Zabytki metalowe. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981–1989). Część 1: Studia i materiały (193–194), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Osada obronna w Sandomierzu jako element neolitycznej sieci osadniczej Wyżyny Sandomierskiej. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981–1989). Część 1: Studia i materiały (307–314), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H., Lasota -Moskalewska A. (2017). Zabytki z kości i poroża. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981–1989). Część 1: Studia i materiały (183–192), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Polepa. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981–1989). Część 1: Studia i materiały (131–134), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Ceramika. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Cześć 1: Studia i materiały (105-130), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Wstęp. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (5-6), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Stanowisko Wzgórze Zawichojskie. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (7-28), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Obiekty nieruchome i warstwy poza obiektami. W: Kowalewska-Marszałek H. (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (29-44), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Faza I: relikty osadnictwa kultury malickiej. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (45-58), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Faza II: kultura lubelsko-wołyńska. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (59-74), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2017). Faza III: pozostałości osadnictwa z późnego neolitu i początków epoki brązu. W: H. Kowalewska-Marszałek (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (75-90), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H., Cyngot D., Tragarz Z. (2017). Katalog obiektów i warstw ze stanowiska Wzgórze Zawichojskie w Sandomierzu. W: H. Kowalewska-Marszałek, D. Cyngot (red.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 2: Katalog źródeł (9-146), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (2021). Na górce czy w dolinie? Topografia terenu i warunki środowiska naturalnego a neolityczna sieć osadnicza Wyżyny Sandomierskiej. W : J. Gancarski (red.), Zmiany środowiska i warunków klimatycznych w okresie od schyłkowego paleolitu do końca średniowiecza i ich wpływ na warunki życia człowieka w północnej części Europy Środkowej (231–290). Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie.

Redakcje monografii zbiorowych

  • Kowalewska-Marszałek H., Włodarczak P. (red.). (2011). Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV–II tysiącleciu p.n.e. (497 ss.). Kraków–Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H. (red.). (2017). Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 1: Studia i materiały (350 ss. + płyta CD), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Kowalewska-Marszałek H., Cyngot D. (red.). (2017). Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie: neolityczna osada obronna (badania 1981-1989). Część 2: Katalog źródeł (3030 ss.), Vetera et Nova, VIII. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

 

Wybrane ukończone projekty:

  • 2012-2017: Projekt „Vetera et nova. Opracowanie archeologicznych materiałów źródłowych nowymi metodami badawczymi”. NPRH Nr 11H 11 021080. Kierownik: Zofia Sulgostowska, dr hab. prof. nadzw. IAE PAN), zad. 3: „Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie”. W ramach projektu opracowano i opublikowano całość materiałów archeologicznych z badań na stanowisku Wzgórze Zawichojskie w Sandomierzu, prowadzonych w latach 1981–1989 pod kierunkiem H. Kowalewskiej-Marszałek. Monografia dwuczęściowa (por. wyżej).
  • 2001-2008 – Projekt polsko-francuski „Méthodes d’études des sépultures préhistoriques: analyse spatiale et taphonomie des restes humains (l’exemple du cimetière de Kichary Nowe)”, we współpracy z Laboratoire de l’Anthropologie des Populations du Passé, Université  Bordeaux 1, CNRS – UMR 5199; koordynator projektu ze strony polskiej.
  • 2009-2012 –  Projekt francusko-polski PICS „Funeral rites in the Later Prehistory and Protohistory. An archaeothanatological approach”, we współpracy z Laboratoire de l’Anthropologie des Populations du Passé, PACEA, Université  Bordeaux 1, CNRS – UMR 5199; koordynator projektu ze strony polskiej.
  • Od roku 2009 – Projekt szwedzko-polski – Research Programme „Individual Relations – cultural diversity and interaction In Neolithic Poland”, realizowany we współpracy z Archaeological Research Laboratory of Stockholm University, Stockholm, Sweden; uczestnik projektu.
  • 2014 – Współudział w realizacji projektu edukacyjnego „Agri-CULTURA pierwszych rolników. Powrót do przeszłości. Odtwarzanie pradziejów za pomocą animacji komputerowych – warsztaty edukacyjne dla dzieci” (w ramach V edycji Akademii Orange); koordynator: mgr Katarzyna Radziwiłko, doktorantka IAE PAN. Projekt obejmował cykl wykładów na temat początków rolnictwa, zwiedzanie stanowisk archeologicznych, zajęcia plastyczne oraz realizację czterech filmów animowanych.

 

Nagrody:

  •  Medal 60-lecia Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

 

Stypendia:

  •  1988 - Włochy (stypendium CNR);
  • 1994, 1999, 2000, 2002, 2008 - Francja (stypendium Mellon Foundation, Maison des Sciences de l’Homme oraz École des Hautes  Études en Sciences Sociales).

 

Członkostwo w organizacjach:

  • European Association of Archaeologists;
  • Towarzystwo Naukowe Sandomierskie.