Dr Dorota Dias-Lewandowska
Ośrodek Historii Kultury Materialnej Średniowiecza i Czasów Nowożytnych
d.dias@iaepan.edu.pl
Boundaries of Drinking (projekt NCN)
Woman and Alcohol (projekt NCN) @womenandalcoho1
Zainteresowania badawcze:
Alkohol, używki, kultura picia, dyskurs dotyczący pijaństwa i trzeźwości, eksces i jego granice, alkohol i płeć, medykalizacja pijaństwa, technologia związana z produkcją alkoholi, smak i zmysły, dawna kuchnia i receptury kulinarne
Wybrane publikacje:
Monografie:
- Dumanowski J., Dias-Lewandowska D., Sikorska M. (2017). Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI-XVIII w. Źródła rękopiśmienne, „Monumenta Poloniae Culinaria”, t. 7. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
- Dumanowski J., Dias-Lewandowska D., Sikorska M. (2016). Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI-XVIII w. Źródła drukowane, „Monumenta Poloniae Culinaria”, t. 6. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
- Dias-Lewandowska D. (2014). Historia kulturowa wina francuskiego w Polsce, od połowy XVII wieku do początku XIX wieku, Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Artykuły w czasopismach:
- Dias-Lewandowska D., Lock P. (2023). Women, Home, and Alcohol: Constructed Façades and Social Norms in Nineteenth-Century Polish and British Representations of Female Drinking Practices, Journal of Victorian Culture 28(2), 227-242. doi.org/10.1093/jvcult/vcad004
- Dias-Lewandowska D. (2023).Strongly spice-scented, young, good”. Ways of Classifying Wine and the Change in the Assortment of Polish Nobles' Cellars in the second half of the 18th century and early 19th century, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 71 (2), 151-165. doi.org/10.23858/KHKM71.2023.2.002
- Dias-Lewandowska D. (2019) „Pijak (…), kubek w kubek, jak świnia”. Przemiany krytycznego dyskursu wobec pijaństwa i alkoholu na ziemiach polskich, Przegląd Historyczny, CX (4), 657-670.
- Dias-Lewandowska D. (2019) From the cellar to the table. Modesty, moderation and economy of Polish nobles’ drinking culture in the second half of the 18th century (based on inventories of drinks served in noble and aristocratic households) Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 67 (3), 359-370.
- Dias-Lewandowska D. (2017). Czy alkohol jest używką? Wstęp do badań nad kulturą picia w Polsce w czasach nowożytnych. Przegląd Historyczny, CVIII (2), 263-278.
- Dias-Lewandowska D. (2015). Jedzjablka (#Mangedespommes), ou la renaissance de la pomme en Pologne. Regard sur l’Est: Manger à l’Est: Au-delà du Plaisir
- Lewandowska D. (2011). Od węgrzyna do szampana. Wino, smak i wyróżnienie w Polsce XVII-XVIII w. Przegląd Historyczny”, CII (4), 697-714.
Rozdziały w monografiach zbiorowych:
- Dias-Lewandowska D., Fenton L., Goodman S., Kümin B. (2022). Altered States: Changing Conditions of Excess in European Drinking Cultures. W: G. Hunt, T. Antin, V. Asmussen Frank (red.) Routledge Handbook of Intoxicants and Intoxication. (501-522). London: Routledge. DOI: 10.4324/9780429058141-39
- Dias-Lewandowska D. (2022). Wine as part of Polish identity in early modern times. Constructing wine culture in non-wine countries. W: S. Charters, M. Demossier, J. Dutton, G. Harding, D. Marks, J. Smith Maguire, T. Unwin (red.) The Routledge Handbook of Wine and Culture, (155-164). London: Routledge. DOI: 10.4324/9781003034711-22
- Dias-Lewandowska D. (2018). Spisy trunków wydanych na stół jako źródło do badania kultury picia w Polsce. W: D. Dias-Lewandowska, G. Kurczewski (red.), Wino i historia. Studia z historii wina w Polsce, t. 2 (80-95). Warszawa: SHS.
- Dias-Lewandowska D. (2017). Alkohol i kultura picia w XVIII wieku. W: S. Roszak, A. Wieczorek, R. Adamczyk-Nowak, P. A. Stasiak (red.) Pałac jednego króla, dwóch państw i dwóch kultur. Unia polsko-saska 1697–1763 (1-10). Kutno: Muzeum Regionalne w Kutnie.
- Dias-Lewandowska D. (2016). Le transfert culturel effervescent: le champagne en Pologne au début du XIXe siècle. W: J Dumanowski, M.Figeac, D.Tollet (red.), France-Pologne. Contacts, échanges culturels, représentations (fin XVIe-fin XIXe siècle).Paris: Honoré Champion Éditeur.
- Dias-Lewandowska D. (2016). Poland. W: K. Albala (red.), At the Table: Food and Family around the World. ABC-CLIO
- Dias-Lewandowska D. (2015). Wine and Identity in Poland from the late Seventeenth to the early Nineteenth Century. W: D. Tonner, M. Hailwood (red.), Biographies of Drink (138-157) Cambridge Scholars Publishing
- Dias-Lewandowska D., Sikorska M. (2014). Jeść i pić w Rzeczypospolitej sarmackiej. W: B. Dybaś, A. Woldan, A. Ziemlewska (red.) Sarmacka pamięć. Wokół bitwy pod Wiedniem, (105-122). Warszawa: Muzeum Pałacu króla Jana III w Wilanowie
- Dias-Lewandowska D. (2014). Polskie picie oczami Niemców i Francuzów – zmiana czy długie trwanie? W: W. Zienatara, A. Mikołajewska (red.), Rzeczpospolita w oczach podróżników z Francji i Niemiec, (133-145). Warszawa: Muzeum Pałacu króla Jana III w Wilanowie
- Lewandowska D. (2013). A na stempel szampańskie! Carrière du vin champenois en Pologne. W: P. Demouy P., M-H. Morell (red.), De la Vigne en Champagne au vin de Champagne. De l’âge de Bronze à l’âge industriel,( 225-236). Dijon: Editions Universitaires de Dijon.
- Lewandowska D. (2012). „Le vin blanc aigrelet, qu’on appelle vin de France”. La fraude dans la construction du goût du vin français en Pologne XVIIe–XVIIIe siècles. W: M. Figeac, Ch. Lastécouères (red.), Territoires de l’illicite: ports et îles. De la fraude au contrôle (XVIe-XXe), (377-388). Paris: Armand Colin.
- Lewandowska D. (2011). Frankfurt (Oder), Thorn, Königsberg – Die Gemeinschaft des Geschmacks? W: O. Kurilo (red.), Mobilitär und regionale Vernetzung zwischen Oder und Memel: Eine europäische Landschaft neu zusammensetzen, (105-120), Berliner Wissenschafts-Verlag.
- Lewandowska D. (2010). Historia kwaśnego francuza. Ewolucja pojęcia dobrego smaku i wyobrażeń o winie francuskim w Polsce. W: R. Stolična R., A. Drożdż (red.), Historie kuchenne: rola i znaczenie pożywienia w kulturze, (34-44). Cieszyn-Katowice-Brno: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Cieszyn-Katowice-Brno.
Redakcje monografii zbiorowych:
- Dias-Lewandowska D., Kurczewski G. (red.). (2021). Winnice i wino. Studia z historii wina w Polsce, t. 3. Warszawa: SHS, Fundacja Kultura Miejsca.
- Dias-Lewandowska D., Kurczewski G. (red.). (2018). Wino i historia. Studia z historii wina w Polsce, t. 2. Warszawa: SHS.
- Dias-Lewandowska D., Kurczewski G. (red.). (2017). Fukier i wino. Studia z historii wina w Polsce, t. 1. Warszawa: SHS.
Aktualne projekty:
- 2024-2029 - "Alkohol, trzeźwość i pijaństwo: dyskursy o granicach picia w Polsce porozbiorowej w XIX wieku". NCN SONATA BIS 2023/50/E/HS3/00234 (kierownik)
- 2021-2025 – "Między pijaną 'matką zniszczenia' a trzeźwym 'aniołem domu'. Ukryte reprezentacje kobiecego picia w polskich i brytyjskich dyskursach publicznych w drugiej połowie XIX w. NCN SONATA 2020/39/D/HS3/00568 (kierownik) www.womenandalcohol.net
Ukończone projekty:
- 2019-2022 – „Alcohol, Race and Ethnicity: The United States, Mexico and the Wider World 1845-1940”, AHRC, kierownik Deborah Tonner (wykonawca)
- 2016-2020 – „Kultura picia w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku. Alkohol, wzorce konsumpcji i wyobrażenia o piciu”, NCN FUGA 2016/20/S/HS3/00107, (kierownik)
- 2016-2019 – „Produits des terroirs, espaces et marchés, hier et aujourd’hui (TERESMA)”, kierownik Philippe Meyzie (wykonawca)
- 2015-2018 – „European Food Education Season” European Union - Erasmus+ (wykonawca)
- 2012-2015 – „Staropolskie przepisy kulinarne. Opracowanie i edycja rozproszonego materiału źródłowego” – NPRH kierownik: dr hab. Jarosław Dumanowski, prof. UMK; (wykonawca)
- 2011-2013 – "Historia kulturowa wina francuskiego w Polsce", KBN/NCN N N108 223340 (grant promotorski).
Nagrody i stypendia:
- 2013 – wyróżnienie dla rozprawy doktorskiej (mention très honorable avec félicitations du jury) „Historia kulturowa wina francuskiego w Polsce od połowy XVII do początku XIX wieku” („Histoire culturelle du vin français en Pologne, moitié du XVIIe siècle – début du XIXe siècle”) Université Bordeaux Montaigne, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- 2012 – Polnische Historische Mission an der Julius-Maximilians-Universität Würzburg, Niemcy; grant badawczy – kwerenda źródłowa.
- 2011 – Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, stypendium konferencyjne.
- 2009 – stypendium na odbycie stażu w École du Louvre w Paryżu.
- 2007 – nagroda dla najlepszego absolwenta Wydziału Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- 2007 – stypendium w programie Erasmus; studia na Uniwersytecie Paris XII Val de Marne.
- 2005-2007 – stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia w nauce.
Członkostwo w organizacjach:
Alcohol and Drugs History Society (Executive Member)
Drinking Studies Network DSN Women and Alcohol cluster (Co-ordinator)
Klub Historii i Kultury Wina (SHS)