Informacje o projekcie

Tytuł projektu: Regni custodiam et clavem - Santok i clavis regni Poloniae - Milicz jako przykład dwóch grodów granicznych. Przygotowanie bazy źródłowej do przeprowadzenia archeologiczno-historycznego studium porównawczego

Numer projektu: 11H 11 0184 80

Kierownik projektu: Prof. dr hab. Zofia Hilczer-Kurnatowska

Jednostka prowadząca projekt: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Źródło finansowania projektu: Praca naukowa finansowana w ramach projektu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego po nazwą „Narodowy program rozwoju humanistyki” w latach 2012-2015

Kontakt:

e-mail: zofia.kurnatowska@gmail.com
telefon (22) 620-28-81 do 86

Wykonawcy:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Charakterystyka

Celem projektu jest opracowanie źródeł archeologicznych i historycznych do studium porównawczego dwóch grodów leżących na północnej i południowej rubieży Wielkopolski, a mianowicie Santoka i Milicza. Wybranie tych ośrodków jako przedmiotu badań podyktowane jest kilkoma względami. Najważniejszym z nich są dwa średniowieczne przekazy pisane, w których zachowały się wzmianki określające Santok jako regni custodiam et clavem, natomiast Milicz jako clavis regni Poloniae. Na konieczność i zarazem zasadność takiej wielostronnej i porównawczej analizy wskazał prof. Lech Leciejewicz, stawiając bardzo istotne pytanie: „Czy można określenie „clavis” (w przypadku Milicza) traktować podobnie, jak sformułowane dwieście lat wcześniej zdanie Galla Anonima o Santoku w widłach Warty i Noteci, jako „strażnicy i kluczu królestwa” (Gall II, 17: regni custodiam et clavem) na szlaku wiodącym do ujścia Odry?” (Leciejewicz 2008). Pytanie to stało się niejako myślą przewodnią tego projektu. Graniczne położenie i lokalizacja na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjno-handlowych, zarówno lądowych jak i wodnych, w zasadniczym stopniu warunkowała funkcję i dalsze dzieje obu warowni. W zakres prac projektu, oprócz studium źródeł archeologicznych pozyskanych w trakcie przeprowadzonych badań wykopaliskowych, będzie wchodzić również seria analiz specjalistycznych. Dzięki nim uzyskamy wgląd w poziom rozwoju wytwórczości, kultury materialnej, w tym kultury elitarnej oraz gospodarki. Pozwoli to na określenie specyfiki tych ośrodków na tle innych grodów tej strefy.. Końcowym efektem prac będzie opracowanie źródeł wraz z ich analizą chronologiczną i funkcjonalną, wzbogaconą o dane na temat środowiska naturalnego i gospodarki, organizacji zabudowy i rozwoju przestrzennego obiektów oraz standardu życia i zajęć mieszkańców. Tak przygotowana baza źródłowa umożliwi przeprowadzenie studium porównawczego obu grodów w szerokim kontekście zachodzących przemian kulturowych.