Informacje o projekcie
Tytuł projektu: W oczekiwaniu na deszcz. Gospodarka, kultura, wierzenia neolitycznych pasterzy dzisiejszej Pustyni Zachodniej w Egipcie
Numer projektu: UMO-2015/17/B/HS3/01315
Kierownik projektu: prof. dr hab. Michał Kobusiewicz
Jednostka prowadząca projekt: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Źródło finansowania projektu: Narodowe Centrum Nauki, 2014-2016
Kontakt:
e-mail: mkobus@man.poznan.pl
telefon (22) 620-28-81 do 86
Wykonawcy:
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Charakterystyka
1. Cel prowadzonych badań/hipoteza badawcza
Celem projektu jest rekonstrukcja szeroko rozumianej kultury społeczności neolitycznych zamieszkujących tereny południowej części Pustyni Zachodniej w Egipcie we wczesnym i środkowym holocenie. Podstawą rekonstrukcji będą multidyscyplinarne badania wykopaliskowe kompleksu osadniczego w Berget el Sheb oraz stanowisk zlokalizowanych u podnóża Skarpy Eoceńskiej i ich osadzenie w szerokim kontekście osadnictwa neolitycznego na Pustyni Zachodniej. W rejonie Berget el Sheb rejestrowano pozostałości obiektów mieszkalnych i gospodarczych z doskonale zachowanymi materiałami organicznymi, jamy grobowe oraz struktury kamienne (w tym kurhany) kryjące zapewne pochówki lub jamy ofiarne. W nawarstwieniach Skarpy Eoceńskiej występują krzemienie i inne surowce skalne, stanowiące cenny surowiec dla ludności neolitycznej. Wychodniom skał towarzyszom zapewne specjalistyczne pracownie, w których dokonywano wstępnej obróbki doskonalej jakości surowca. Dotychczasowe badania prowadzone na tym terenie przyniosły sporo nowych danych mówiących o kulturze bytujących tu pasterzy neolitycznych. Pozostało jednak sporo znaków zapytania. Proponowany projekt powinien pogłębić wiedzę o charakterze osadnictwa neolitycznego , podstawach gospodarczych, organizacji społecznej i wierzeniach badanych społeczności, a także ich składzie antropologicznym, stanie zdrowia, diecie czy długowieczności. Dzięki przeprowadzonym badaniom będzie również możliwe określenie stopnia wpływu neolitycznych społeczności pasterskich z Pustyni Zachodniej na kształtowanie się cywilizacji starożytnego Egiptu.
2. Zastosowana metoda badawcza/metodyka
Podstawą rekonstrukcji będą badania wykopaliskowe kompleksu osadniczego w Berget el Sheb oraz stanowisk zlokalizowanych u podnóża Skarpy Eoceńskiej i ich osadzenie w szerokim kontekście osadnictwa neolitycznego na Pustyni Zachodniej.Badania prowadzone będą metodą multidyscyplinarną. Prócz archeologów wezmą w nich udział specjaliści - antropolog, archeozoolog, archeobotanik i geolog, specjalista ceramolog i w miarę potrzeby inni specjaliści. Wykonane zostaną liczne analizy w zakresie tych nauk oraz analizy radiowęglowe i im podobne, umożliwiające odtworzenie środowiska pierwotnego oraz chronologii rozwoju badanych społeczności
3. Wpływ spodziewanych rezultatów na rozwój nauki, cywilizacji, społeczeństwa
Rezultatem projektu będzie pogłębienie wiedzy o prahistorycznych mieszkańcach Pustyni Zachodniej w neolicie, ich kulturze, sposobie zycia i wierzeniach. Pod koniec neolitu te właśnie społeczności, zmuszone narastającą suszą, opuściły na stałe pustynię i zasiedliły dolinę Nilu. W dużej mierze, brały one udział w formowaniu państwa staroegipskiego, wnosząc ze sobą istotne elementy wierzeń, które, były praktykowane przez nich tysiące lat wcześniej. Wyniki projektu przyczynią sie więc do poznania jednego z najważniejszych wydarzeń w rozwoju cywilwizaji.
Wyniki badań będą prezentowane przez wykonawców grantu na krajowych i międzynarodowych konferencjach specjalistycznych. Efektem końcowym będzie cykl opracowań analitycznych jak i syntetycznych artykułów w międzynarodowych czasopismach o wysokim Impact Factor (np. z listy filadelfijskiej lub ERIH), dotyczących zarówno rekonstrukcji paleohistorii środowiska, przemian społeczno-kulturowych, jak i chronostratygrafii osadnictwa w tym rejonie. Opracowania będą stanowiły, wraz z wcześniejszymi publikacjami, podstawę przygotowania monografii rejonu Berget el Sheb oraz skarpy eoceńskiej. Wniosą one duży wkład do znajomości rozwoju kulturowego nie tylko Pustyni Zachodniej w Egipcie, ale szerzej północno-wschodniej Afryki i przybliżą go nie tylko środowisku naukowemu, ale także tej części społeczeństwa światowego, którą interesują początki cywilizacji.