Dr Bartłomiej Gruszka

Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich

 

b.gruszka@iaepan.szczecin.pl

https://pan-pl.academia.edu/BartłomiejGruszka

Zainteresowania badawcze:

archeologia wczesnego średniowiecza pogranicza Pomorza Zachodniego, Wielkopolski i Dolnego Śląska; przemiany osadnicze u schyłku starożytności i wczesnego średniowiecza; początki budownictwa grodowego; badania interdyscyplinarne nad wczesnośredniowiecznym warsztatem garncarskim; zastosowanie analiz GIS i metod nieinwazyjnych w studiach osadniczych; archeologia środowiskowa; archeologia lotnicza; podstawy gospodarcze wczesnośredniowiecznych mieszkańców Pomorza Zachodniego, Wielkopolski i Dolnego Śląska; metody datowania

 

Wybrane publikacje:

Monografie:

Gruszka B. (2021) Struktury osadnicze we wczesnym średniowieczu na Środkowym Nadodrzu, Szczecin.

 

Artykuły w czasopismach (wybór):

Gruszka B. (2010) Wczesnośredniowieczna osada przygrodowa (podgrodzie?) w Klenicy (stan. 4), pow. zielonogórski. Opracowanie wyników badań z 1962 r., Archeologia Środkowego Nadodrza t. 7, Zielona Góra, s. 109-190.
Gruszka B. (2010) Obiekt z początków średniowiecza w Stożnem, stan. 2, pow. zielonogórski, Slavia Antiqua, t. 51, Poznań, s. 227-267.
Gruszka B. (2011) Materiały ceramiczne z początków wczesnego średniowiecza z Kalska (stan. 1), woj. lubuskie w świetle nowych ustaleń chronologicznych metodą termoluminescencyjną, Slavia Antiqua, t. 52, s. 119-131.

Gruszka B., Pawlak E., Pawlak P. (2013) Zespoły ceramiczne ze starszych faz wczesnego średniowiecza na wybranych stanowiskach środkowego Nadodrza w świetle najnowszych wyników datowań przyrodniczych, Archeologia Polski, t. LVIII, z. 1-2, s. 171-198.

Gruszka B.(2016) Ein Siedlung am slawischen Burgwall von Kleinitz (Klenica) – Aufarbeitung der Altgrabung von 1962, [w:] Burg, Herrschaft und Siedlung im mittelalterlischen Niederschlesien. Die slawische Ringwälle von Köben (Chobienia) und Kleinitz (Klenica) im Kontext der Frühgeschichte des mittleren Oderraums, red. F. Biermann, D. Nowakowski, A. Kieseler, Studien zur Archäologie Europas, Bd. 27, Bonn, s. 495-532.

Gruszka B., Pankiewicz A. (2016) O pewnych wspólnych cechach IX-wiecznej ceramiki z obszaru północnej i południowej części obecnego Dolnego Śląska, Slavia Antiqua, t. LVII, s. 169-198.

Gruszka B., Kieseler A., Pospieszny Ł. (2020) Neue Erkenntnisse zum mittelslawischen Burgwall von Kleinitz (Klenica) im Lichte geomagnetischer Prospektionen, [in:] Burg, Herrschaft und Zentralörtlichkeit im nördlichen westslawischen Raum, Hrgs. F.  Biermann, T. Kersting, A. Klamt, Beiträge zur Ur- und Frühgeschichte Mitteleuropas, t. 92, s. 151-168.

Gruszka B. (2020) Znalezisko gromadne przedmiotów żelaznych z wczesnego średniowiecza z Lubinicka, pow. świebodziński, Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 56, s. 199-213.

Gruszka B. (2022) Stronghold and its hinterland on the basis of Klenica settlement complex, lubuskie voivodeship – a summary of studies to date, Fasciculi Archaeologiae Historicae, t. 35, s. 27-41.

 

Rozdziały w publikacjach książkowych zbiorowych (wybór):

Gruszka B. (2012) Metody datowania zabytków ruchomych oraz chronologia wczesnośredniowiecznego grodziska w Nowińcu, stan. 2, [w:] Nowiniec, stan. 2 – wczesnośredniowieczne grodzisko na pograniczu śląsko-łużyckim w świetle badań interdyscyplinarnych, red. B. Gruszka, s. 21-23, Zielona Góra.

Gruszka B. (2012) Wczesnośredniowieczne zabytki ceramiczne ze stan. 2 w Nowińcu, gm. Lubsko, woj. lubuskie w ujęciu stylistyczno-technologicznym, [w:] Nowiniec, stan. 2 – wczesnośredniowieczne grodzisko na pograniczu śląsko-łużyckim w świetle badań interdyscyplinarnych, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 7-10.

Gruszka B. (2014) Chronologia wczesnośredniowiecznej osady w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra, [w:] Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra. Studia interdyscyplinarne, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 275-278.

Gruszka B. (2014) Zabytki ceramiczne ze stanowiska 1 w Zawadzie, gm. Zielona Góra w ujęciu stylistyczno-technologicznym, [w:] Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra. Studia interdyscyplinarne, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 81-166.

Gruszka B. (2014) Zabudowa oraz układ przestrzenny osady w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra, [w:] Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra. Studia interdyscyplinarne, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 49-80.

Gruszka B. (2015) Zabudowa oraz układ przestrzenny osady w Mozowie, stan. 23, woj. lubuskie, [w:] Osada z połowy VII i początku VIII wieku w Mozowie, stan. 23. Źródła archeologiczne i środowiskowe, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 1, Zielona Góra, s. 45-84.

Gruszka B. (2015) Znaleziska ceramiczne z wczesnośredniowiecznej osady w Mozowie, stan. 23. Analiza stylistyki, formy, techniki wykonania i chronologii, [w:] Osada z połowy VII i początku VIII wieku w Mozowie, stan. 23. Źródła archeologiczne i środowiskowe, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 1, Zielona Góra, s. 85-136.

Gruszka B. (2016) Znaleziska ceramiczne z badań wczesnośredniowiecznego grodu w Połupinie, stan. 2. Chronologia oraz analiza stylistyki, formy i techniki wykonania, [w:] Wczesnośredniowieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i interpretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 2, Zielona Góra, s. 143-238.

Gruszka B. (2016) Próba określenia chronologii grodu w Połupinie na podstawie wyników analizy porównawczej źródeł archeologicznych i oznaczeń wieku metodą 14C, [w:] Wczesnośredniowieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i interpretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 2, Zielona Góra, s. 239-244.

Gruszka B. (2019) Ceramika z wczesnośredniowiecznego kompleksu osadniczego w Przytoku, stan. 1 i 2. Analiza stylistyki, formy, techniki wykonania i chronologii, [w:] Wczesnośredniowieczny gród i osada w Przytoku, stan. 1 i 2. Wyniki badań archeologicznych i środowiskowych, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. IV, s. 113-144.
Gruszka B. (2020) Badania wykopaliskowe prowadzone na grodzisku  w Tarnawie Rzepińskiej, stan. 1 w 1966 roku, [w:] Wczesnośredniowieczne Grodzisko w Tarnawie Rzepińskiej, red. B. Gruszka, A. Michalak, Monografie wczesnośredniowieczne , t. V, Szczecin-Zielona Góra, s. 75-83.
Gruszka B. (2020) Ceramika z wczesnośredniowiecznego grodziska w Tarnawie Rzepińskiej, stan. 1. Analiza stylistyki, formy, techniki wykonania i chronologii, [w:] Wczesnośredniowieczne Grodzisko w Tarnawie Rzepińskiej, red. B. Gruszka, A. Michalak, Monografie wczesnośredniowieczne , t. V, Szczecin-Zielona Góra, s. 85-141.

 

Redakcja monografii i czasopism:

Gruszka B. (red.) (2008) Ad Oderam fluvium. Księga dedykowana pamięci Edwarda Dąbrowskiego, Zielona Góra.

Gruszka B. (współredaktor) (2010) Z otchłani wieków, Archeologia Lubuska, z. 1-4, Zielona Góra.

Gruszka B. (red.) (2012) Nowiniec, stan. 2 – wczesnośredniowieczne grodzisko na pograniczu śląsko-łużyckim w świetle badań interdyscyplinarnych, Zielona Góra 2012.

Gruszka B., Jaszewska A., Kałagate D. (red.) (2013) Obwodnica Sulechowa, woj. lubuskie. Badania archeologiczne na stanowiskach 10, 25, 26, 27, 28, tom I, Zielona Góra.

Gruszka B. (red.) (2014) Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra. Studia interdyscyplinarne, Zielona Góra.

Gruszka B. (red.) (2015) Osada z połowy VII i początku VIII wieku w Mozowie, stan. 23. Źródła archeologiczne i środowiskowe, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 1, Zielona Góra.

Gruszka B. (red.) (2016) Wczesnośredniowieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i interpretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 2, Zielona Góra.

Gruszka B. (red.) (2017) Grodziszcze. Od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka zachodnicj rubieży państwa wczesnopiastowskiego. Studium interdyscyplinarne, część 1, Monografie wczesnośredniowieczne t. III, Zielona Góra, Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej, Zielona Góra.

Gruszka B. (red.) (2019)  Wczesnośredniowieczny gród i osada w Przytoku, stan. 1 i 2. Wyniki badań archeologicznych i środowiskowych, Monografie wczesnośredniowieczne , t. IV, Zielona Góra.

Gruszka B. Michalak A. (red.) (2020) Wczesnośredniowieczne Grodzisko w Tarnawie Rzepińskiej, Monografie wczesnośredniowieczne , t. V, Szczecin-Zielona Góra.

 

Ukończone projekty:

2000-2001 – udział w międzynarodowym, interdyscyplinarnym projekcie: Średniowieczna warownia rycerza-rabusia Czarnego Krzysztofa w świetle badań archeologicznych i historycznych finansowanym przez Fundację Pro Archaeologia Saxoniae, Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Muzeum Ceramiki w Bolesławcu.

2011 Opracowanie i publikacja wyników badań archeologicznych przeprowadzonych na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Nowińcu, stan. 2, gm. Lubsko, woj. lubuskie.

2012-2013 Interdyscyplinarne opracowanie i publikacja wyników badań archeologicznych wczesnośredniowiecznego (IX-X/XI w.) stanowiska w Zawadzie, pow. zielonogórski (nr umowy 01810/13/ FPK/NID).

2013-2015 Badania interdyscyplinarne nad wczesnośredniowiecznym (VII-X/XI wiek) warsztatem garncarskim w dorzeczu środkowej Odry.

2015 Opracowanie wyników archiwalnych badań wczesnośredniowiecznego grodziska w Połupinie, stan. 2, woj. lubuskie.

2015-2016 Opracowanie wyników badań wczesnośredniowiecznego kompleksu osadniczego w Grodziszczu, pow. świebodziński, woj. lubuskie.

2016 Kompleksowe, nieinwazyjne rozpoznanie wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Klenicy, woj. lubuskie.

2015-2018 Wczesnośredniowieczne osadnictwo grodowe w części dorzecza środkowej Odry do połowy XI wieku w studiach archeologicznych.

2019 Wczesnośredniowieczne grodzisko i osada w Przytoku, stan. 1 i 2, woj. lubuskie, w świetle najnowszych badań.

2019 Badania nieinwazyjne wczesnośredniowiecznego grodu w Tarnawie Rzepińskiej (AZP 53-8/6) w województwie lubuskim.

2020 Wczesnośredniowieczne grodzisko w Tarnawie Rzepińskiej. Wyniki archiwalnych badań wykopaliskowych i nieinwazyjnych.