Dr hab.Katarzyna Kość-Ryżko

Centre for Ethnology and Modern Anthropology

 

https://iaepan.academia.edu/KatarzynaKoscRyzko
https://www.researchgate.net/profile/Katarzyna_Kosc-Ryzko
https://scholar.google.pl/citations?hl=pl&user=CngQ4V8AAAAJ

Research interests:

Main areas of my scientific interests result from combining an anthropological and psychological perspective. They are represented by exemplary issues: socio-cultural effects of mobility and cultural transgressions, acculturation processes, refugee issues, challenges related to transmission of cultural heritage in trans-national families as well as socialization and enculturation. I am also interested in methodology of field research: use of various sources and techniques of obtaining the data (audio, video, photo, drama, amateur art, biographic narration, literature), issues related to ethics and combining various interdisciplinary perspectives and socially engaged studies. Other scientific interests include: influence of psychoanalysis on culture, anthropology of death, folk and intercultural psychology, functioning of ethnic diasporas, sources and forms of expression of amateur creativity.
I conducted field research in- and outside of Poland; among others in: Georgia, Serbia, Russia, Czech Republic, Siberia, Buryatia, Podlachia, Mazovia and Lower Silesia. Among the groups to which I devoted several years of studies were Poles exiled and deported to USSR during the 2nd WW, repatriated people from Kazakhstan, forced migrants in Poland, refugees in Poland and abroad.

Selected bibliography:

Books:

Kość-Ryżko K. (2014). Wykorzenieni. Dylematy samookreślenia polskich repatriantów z Kazachstanu. Studium etno-psychologiczne, Seria: Biblioteka Etnografii Polskiej, t. 60 pod red. Ryszarda Tomickiego, Wyd. IAE PAN, Warszawa, ISBN: 978-83-63760-34-2, s.275, il. 44 (w tym kolor).

Kość-Ryżko K. (2013). Podręcznik Dobrych Praktyk „Wsparcie osób z autyzmem II”, Warszawa: Państwowy Fundusz rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Warszawa. [Publikacja w ramach ponadregionalnego projektu pt. „Wsparcie osób z autyzmem II”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet i Zatrudnienie i Integracja];
http://www.pfron.org.pl/ftp/opracowania_UE/Wsparcie_osob_z_autyzmem_pilotaz/Podrecznik_Dobrych_Praktyk_ost.pdf

Kość-Ryżko K. (2008).Żywi we wspomnieniach. Doświadczenia śmierci w relacjach polskich zesłańców z ZSRR (w latach 1940-1946).Seria: Prace Etnologiczne, t. 19. Wrocław:PTL, IAE PAN, ISBN: 978-83-87266-67-7, s. 275.

Articles:

Кость-Рижко, К., Танґад, О. (2019) Дослідницький потенціал Центру етнології та антропології сучасності Польської академії наук у Варшаві та перспективи наукової співпраці з фольклористами й етнологами Національної академії наук України. Народна творчість та етнологія, 1 (377), 17–30, https://nte.etnolog.org.ua/2019-rik/1/14-z-istorii-ta-teorii-nauky/3-doslidnytskyi-potentsial-tsentru-etnolohii-ta-antropolohii-suchasnosti-polskoi-akademii-nauk-u-varshavi-ta-perspektyvy-naukovoi-spivpratsi-z-folklorystamy-i-etnolohamy-natsionalnoi-akademii-nauk-ukrainy.

Kość-Ryżko K. (2018). Antropologiczne klucze do przeszłości – poznanie, opis, metoda.Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 66(2), 151-166.

Kość-Ryżko K. (2016). Konstruowanie tożsamości w warunkach obcości kulturowej. Przypadek małoletnich uchodźców z Czeczenii w Polsce.Kultura i Społeczeństwo,60(1), 93-119.

Kość-Ryżko K. (2016). Tożsamość (de-)konstruowana czy (re-)konstruowana? Enkulturacja małoletnich uchodźców z Czeczenii w Polsce.Etnografia Polska, 59, 5-29.

Kość-Ryżko K. (2015).Identity dilemmas of Polish repatriates from Kazakhstan -between fulfilment, hope and disappointment.Ethnologia Polona, 36, 209-236.

Kość-Ryżko K. (2013). Narracje i wspomnienia a prawda historyczna w badaniach etnologicznych.Materials for Ukrainian Ethnology. Collected Scientific Studies, 12 (15), 200-204. National Academy of Sciences Ukraine Rylsky Institute of Art Studies, Folklore and Ethnology Association of Ethnologists, Kiev.

Kość-Ryżko K. (2013). Życie wiejskie w obiektywie fotograficznym (do 1945 r.).Etnografia Polska, 57, 5-8.

Kość-Ryżko K. (2012-2013).The Refugee Centre as a field of research. Ethnologia Polona, 33-34, 229-243.

Kość-Ryżko K. (2012-2013). Ethnologist in view of psychological challenges of the cross-cultural communication. Ethnologia Polona, 33-34, 21-37.

Kość-Ryżko K. (2011). „Nic mnie serce za Kazachstanem nie boli…” Wyzwania akulturacyjne polskich repatriantów z Kazachstanu.Etnografia Polska, 55, 149-178.

Kość-Ryżko K. (2011).Between strangeness and familiarity. The process of acculturation in the psycho-social approach. Українське мистецтвознавство: матеріали, дослідження, рецензії, 11, 302-309.http://mdue_2013_12_38(1).pdf

Kość K. (2008). Religijność jako jeden z wyznaczników tożsamości narodowej i kulturowej. Analiza relacji zesłańczych.Quaestiones Selectae.Zeszyty Naukowe, 15, s. 67-98.

Kość K. (2007). „Zesłani na zawsze…” Stosunek deportowanych w latach 1940–1941 Polaków do śmierci na wygnaniu.Zesłaniec (Pismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków), 31, 3-33. http://zeslaniec.pl/31/Kosc.pdf

Kość K. (2006). „O Syberii bez przekleństw”, czyli wkład Polaków w poznanie i rozwój Zaurala. V Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona polskim wpływom cywilizacyjnym na Wschodzie w XIX i początku XX wieku, Biuletyn Stowarzyszenia Wspólnota Polska, 139(4), 34-37. http://wspolnota-polska.org.pl/upload/kwartalnik/90/2006_04.pdf

Kość K. (2006). Tropami światów „opamiętanych” – narracje zesłańcze a prawda historyczna w badaniach etnologicznych.Etnografia Polska, 50, 159-176.

Kość K. (2005). Motyw anioła śmierci w niektórych koncepcjach pozachrześcijańskich.Literatura Ludowa, 6, 51-62.

Kość K. (2004). „Śmierć drzwiami życia”. O śmierci i umieraniu jako metaforach życia w polskiej kulturze ludowej, na podstawie tradycyjnych wierzeń i wyobrażeń.Literatura Ludowa, 3, 3–29.

Kość K. (2004). Na pograniczu magii i nauki. Rozważania o współczesnym wróżbiarstwie.Literatura Ludowa, 2, 3–21.

Kość K. (2004). Święty Antoni Padewski w syberyjskim Białymstoku, cz. I.Głos św. Franciszka, 5, 38–41.

Kość K. (2004). Święty Antoni Padewski w syberyjskim Białymstoku, cz. II.Głos św. Franciszka, 6, 42–45.

Kość K. (2002). „To o was Bezimienne”. Przyczynek do rozważań o trudach macierzyństwa na zesłaniu.Zesłaniec (Pismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków),13, 15–41.

Kość K. (2001). Gawęda o miłości ziemi ojczystej.Zesłaniec (Pismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków), 6, 16–31.

Chapters in edited volumes:

Kość-Ryżko K. (2016).Najmłodsze pokolenie uchodźców z Czeczenii w Polsce. Afiliacja etniczna a proces adaptacji kulturowej.W: B. Płonka-Syroka, K. Marchel (red.), Pokolenia polskie. Jacy byliśmy, jacy będziemy(303-327). Warszawa: DiG, Muzeum Farmacji i Uniwersytet Medyczny.

Kość-Ryżko K. (2018). Komu dzisiaj potrzebni są szamani? Przykład buriacko-polski i jego psychologiczne emanacje, W: K. Baraniecka-Olszewska, I. Kabzińska, T. Oyungerel (red.), Lokalne i globalne perspektywy azjanistyczne Księga jubileuszowa dla Profesora Sławoja Szynkiewicza(223-238). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Kość-Ryżko K. (2016).Integracja dzieci uchodźczych w polskiej szkole. Wielokulturowość a praktyki adaptacyjne realizowane w wybranych placówkach edukacyjnych.W: D. Angutek (red.), Wielokulturowość – Tolerancja – Edukacja(89-107)[Seria: „Archiwum Etnograficzne PTL”].Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Kość-Ryżko K. (2016). Formation of the identity of juvenile refugees from Chechnya in Poland in the face of the cultural strangeness. W: P. Hristov, A. Kasabova, E. Troeva, D. Demski (red.), Contextualizing Changes: Migrations, Shifting Borders and New Identities in Eastern Europe(315-329). Sofia: Institute of Ethnology and Folklore Studies with Ethnographic Museum Bulgarian Academy of Sciences Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Science.

Kość-Ryżko K. (2015).Tanatologia ludowa w perspektywie antropologicznej – tradycja i zmiana.W: F.M. Rosiński, Z. Kupisiński, M. Dziura (red.), W kręgu polskiej tradycji i zwyczajowości(143-159).Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kość-Ryżko K., Czerniejewska I. (2013). Oblicza integracji uchodźców w Polsce. Na przykładzie analizy funkcjonowania ośrodków w Grupie i Czerwonym Borze.W: J. Balicki, M. Chamarczuk (red.).Wokół problematyki migracyjnej. Kultura przyjęcia(130-155) [Seria: Kongres Demograficzny,7].Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Rządowa Rada Ludnościowa, Uniwersytet Kardynała Wyszyńskiego.
old.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/POZ_wokol_polityki_migracyjnej.pdf

Kość-Ryżko K. (2013). Wybrane aspekty identyfikacji kulturowo-religijnej polskich repatriantów z Kazachstanu. W: M. Łoboz, A.T. Brzyski (red.), Zawstydzona mądrość (Prace ofiarowane Ojcu Profesorowi Franciszkowi Rosińskiemu OFM)(319-333).Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego.

Czerniejewska I., Kość-Ryżko K., (2013). Złudny status – status uchodźcy. Wpływ zastanych regulacji prawnych na ludzkie losy na przykładzie uchodźców w Polsce. W: M. Ząbek (red.), Obywatelstwo na progu XXI wieku. Konteksty prawne i kulturowe(207-227).Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Biuro Krajowe UNHCR w Polsce, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW.
http://cyfrowaetnografia.pl/Content/5136/18_Izabela+Czerniejewska_Katarzyna+Ko%C5%9B%C4%87-Ry%C5%BCko.pdf.

Kość-Ryżko K., (2013). Etnolog w labiryncie znaczeń kulturowych. Psychologiczne wyzwania badań terenowych.W: I. Kuźma (red.),Tematy trudne, Sytuacje badawcze (15-46). Łódź: Uniwersytet Łódźki.

Kość-Ryżko K., (2013).Doświadczenie deportacji i życia na zesłaniu w relacjach Polaków wywiezionych z Kresów w latach 1940-1941. W: P. Hut, Ł. Żołądek (red.),Repatrianci i polityka repatriacyjna(25-51)[Seria: Studia BAS (Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu), nr 2(34)].
http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/1E3E0E94F0DFA038C1257B7A002C7CDB/$file/Studia_BAS_34.pdf.

Czerniejewska I., Kość-Ryżko K., (2012). Uchodźcy w Grupie i Czerwonym Borze – różne miejsca i różne światy? Wpływ warunków osiedlenia na proces adaptacji. W: M. Buchowski, J. Schmidt, Imigranci: między izolacją a integracją(187-213). Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.

Kość-Ryżko K., (2011). Zwyczajowe sposoby wyprawiania zmarłych w zaświaty w polskiej kulturze tradycyjnej XIX i XX wieku. W: J. Borzyszkowski (red.), Nekropolie Pomorza (106-127).Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury i Instytut Kaszubski.

Kość-Ryżko K., (2011). Adaptacja polskich repatriantów z Kazachstanu. Oblicza obcości wśród „swoich”. W: H. Rusek, A. Pieńczak (red.),Etnologiczne i antropologiczne obrazy świata – konteksty i interpretacje (301-313). Cieszyn-Katowice: Uniwersytet Śląski.

Kość K., (2010). Przemilczane życiorysy. Poczucie wyobcowania Polaków deportowanych w latach 1940-41 do ZSRR. W: B. Płonka-Syroka, K. Marchel (red.), Wykluczanie. Społeczno-kulturowe mechanizmy kreowania emocji(319-347).[Seria: Antropologia Emocji, t. 2] Wrocław.

Kość K., (2009). Święty Antoni Padewski – patron syberyjskiej świątyni i niemy świadek „bezbożnej” epoki w dziejach Rosji. W: F.M Rosiński OFM (red.),Observare Evangelium. Wrocławska Księga Jubileuszowa 800-lecia Zakonu Braci Mniejszych(547-559), Wrocław.

Kość K., (2008). Tradycyjne wzory zachowań religijnych w zderzeniu z adaptacją kulturową polskich zesłańców w ZSRR. W: K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara (red.),Sztuka życia, zasady dobrego zachowania, etykieta. O zmienności obyczaju w kulturze (267-287)[Seria: Stromata Anthropologica, t. 4].Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Kość K., (2008). Syberyjska wieś Białystok. Historia, język i pamięć – zapiski z podróży. W: A. Kuczyński, M. Marczyk (red.),Polacy w nauce i kulturze Tomska oraz Syberii Zachodniej (401-419),Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kość K., (2008).Przeszłość, pamięć i trauma powrotu. Doświadczenia repatriowanych kobiet w ich wspomnieniach i narracjach. W: A. Lipowska-Teutsch, E. Ryłko (red.),Pamięć wędrówki. Wędrówka pamięci (42-63).Kraków: Towarzystwo Interwencji Kryzysowej.
http://www.interwencja-kryzysowa.org.pl/dokumenty/Pamiec_wedrowki.pdf.

Kość K., (2008). Opieka medyczna na zesłaniu. Analiza relacji zesłańczych. W: J. Supady (red.)Lekarze Polscy na Syberii (157-181). Łódź: Urząd Miasta Łodzi.

Kość K., (2008). Wesele nieboszczyka”, czyli zwyczajowe sposoby wyprawiania zmarłych w zaświaty w polskiej kulturze tradycyjnej (XIX–XX w.). W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej Tanatologii. Medycyna – Antropologia kulturowa – Humanistyka(171-181), t. XII.Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Kość K., (2007). Sylwetki Polaków i obraz ich życia w „Opisaniu Zabajkalskiej Krainy” Agatona Gillera. W: A. Kuczyński (red.),Polacy w nauce, gospodarce i administracji na Syberii w XIX i na początku XX wieku (43-73). Wrocław: Silesia.

Kość K., (2007). Pochówki zesłańcze podczas deportacji do ZSRR – na styku sacrum i profanum. W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej Tanatologii. Medycyna – Antropologia kulturowa – Humanistyka (153-161), t. XI. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Kość K., (2006). Skutki obcowania ze śmiercią w trakcie deportacji do ZSRR w latach 1940-41. W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej Tanatologii. Medycyna – Antropologia kulturowa – Humanistyka (109-117), t. X. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Kość K., (2005). Stosunek zesłańców do chorych i choroby w warunkach deportacji polskiej ludności na Wschód w latach 1940–1946. W: B. Płonka-Syroka (red.),Relacje lekarz – pacjent w aspekcie społecznym, historycznym i kulturowym (Studia z Dziejów Kultury Medycznej)(177-207), t. 10. Wrocław: Oficyna Wydawnicza „Arboretum”.

Kość K., (2005). Wrocławskie anioły cmentarne jako strażnicy grobów i opiekunowie duszy zmarłego. W: J. Ługowska (red.), Anioł w literaturze i kulturze (490-505), t. II. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.

Kość K., (2005). Rytualne i obrzędowe znaczenie śmierci oraz pochówku w kulturze typu tradycyjnego. W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej Tanatologii. Medycyna – Antropologia kulturowa – Humanistyka (317-324), t. IX. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Kość K., (2004). Kulturowe i psychologiczne uwarunkowania żałoby. W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – Antropologia kulturowa –Humanistyka (177–187), t. VIII.Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Kość K., (2004). Charakterystyka Polskiej diaspory na Syberii. Zarys problemu. W: B. Domanskij (red.),Metodika prjepodawania sławjanskich jazykow i literatur kak inostrannych s primjenieniem technologii dialoga kultur (167–174). Tomsk.

Kość K., (2003). Dramat śmierci matek i ich dzieci w literaturze zesłańczej. W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – Antropologia kulturowa – Humanistyka (371–383), t. VII. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Kość K., (2002). Desakralizacja śmierci i umierania w ekstremalnych warunkach zesłania. W: A. Kuczyński (red.),Kościół katolicki na Syberii. Historia – Współczesność – Przyszłość(597–625).Wrocław: Wydawnictwo Silesia.

Kość K., (2002). Dehumanizacja kresu życie w warunkach zesłania. W: J. Kolbuszewski (red.),Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – Antropologia Kulturowa – Humanistyka (260–272), t. VI. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

Reviews:

Kość K., (2006).W kalejdoskopie anielskich objawień, recenzja „Anioł w literaturze i kulturze”, red. Jolanta Ługowska, Jerzy Skawiński, t. I, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Towarzystwo Oświatowe, Wrocław 2005,Literatura Ludowa, 1, 49–52.http://katalog.czasopism.pl/index.php/Literatura_Ludowa_1/2006.

Kość K., (2003).Biografie ze śmiercią w tle, recenzja „Życie i śmierć w łagrach sowieckich”, Jerzy Supady, Wydawnictwo Adi, Łódź, Literatura Ludowa, 2, 64–67.

Kość K., (2002).O wyboistej drodze ku pełni, recenzja „Czy powinniśmy być razem”, Jeffry H. Larson, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, Psychologia w teatrze życia,12, 20–21.

2010)